Beestig

Oorsprong – waar komt de sphynx vandaan? 

De oorsprong van de sphynx brengt ons helemaal naar Canada, het kattenras wordt dan ook wel eens de Canadian hairless genoemd. In 1966 beviel daar namelijk een gewone huiskat van een nestje met één naaktkat. De sphynx, zoals we die vandaag kennen, is het resultaat van het fokken van haarloze katten met katten die wél een vacht dragen. Deze nakomelingen werden gekruist met naaktkatten waardoor de sphynx zijn unieke kenmerken verkreeg. De ‘naaktheid’ van de haarloze katten wordt overgebracht via een recessief gen dat generaties lang wordt doorgegeven. Naaktkatten bestonden echter al veel langer en waren al geliefd onder de Azteken, net als de naakthonden. Maar de sphynx is de eerste naaktkat die omwille van haar ‘naaktheid’ gefokt werd. 
 
 

Uiterlijk – hoe herken je een sphynx?

De sphynx heeft een gerimpelde huid, bedekt met heel fijne haartjes. Deze rimpels hebben ze voornamelijk als kitten, maar dragen ze ook mee als volwassen kat (vooral op de kop en aan de poten). Hun kop is gelijkaardig aan die van de Devon rex en de Cornish rex, met diepliggende citroenvormige ogen. Haar middelgrote slanke lichaam is warm en zacht en voelt aan als suede. Haar borst is vaak net iets breder en de poten zijn licht gebogen en gespierd. Opvallend zijn de voetzooltjes, die dikker zijn dan die van andere katten, en de dunne puntvormige staart. Door het ontbreken van een vacht is pigmentatie duidelijk zichtbaar op het lichaam van de sphynx. Alle kleuren en patronen zijn mogelijk en worden geaccepteerd onder de rasstandaard, ook witte pigmentatievlekken. De oogkleur sluit vaak aan bij de kleur van het lichaam. 
 
Zoals de intro al verklapt, heeft de sphynx geen snorharen. Ze gebruiken dan ook allerlei trucjes om dit te compenseren, zoals hun staart als middel om beter te balanceren. Door hun gebrek aan snorharen kunnen ze zich moeilijker in kleine ruimtes begeven en worden ze vaak als binnenkat gehouden.
 
 

Grootte en gewicht – hoe groot en zwaar wordt de sphynx?

Een volwassen sphynx weegt gemiddeld vier tot zes kilogram en heeft een middelgroot tot groot lichaam. Ook haar kop is middelgroot en haar nek is middellang. Ze heeft brede oren en een lange staart.
 

 

Karakter en opvoeding – de sphynx is een acrobatische knuffelkat

Sphynxen zijn aanhankelijke en intelligente dieren. Ze zijn sociaal en houden van mensen om zich heen. Laat ze dus niet lang alleen, want ze voelen zich al snel eenzaam! De kat heeft veel aandacht nodig en staat graag in het middelpunt van de belangstelling. Ze zal je hartelijk verwelkomen als je thuiskomt, elke dag smeken om knuffels en ligt graag mee onder het deken in de zetel. De sphynx ligt graag warm en droog, vandaar dat de katten vaak gespot worden met kattenkleertjes. Zonder een warme vacht koelt het natuurlijk snel af!
 
Naast een schattig knuffeldier is de sphynx ook een echte acrobaat. Ze klautert graag hoog op de kasten en heeft een groot gevoel voor humor. De sphynx is een actieve kat die graag springt en klimt. Ze is dan ook verzot op krabpalen! Zorg voor genoeg kattenspeeltjes in huis en geef de sphynx de mogelijkheid om te klimmen. Zo maak je van hem een gelukkig beestje! Deze kat kan ook goed om met kinderen en andere huisdieren en wordt vaak gehouden als binnenhuiskat. Een ideale huisgenoot die af en toe misschien iets omstoot. 
 
 

Voeding en verzorging – welke verzorging heeft een sphynx nodig? 

De sphynx heeft misschien geen vacht, haar huid heeft zeker verzorging nodig. Net als wij transpireren ze langs de huid, maar ze produceren ook huidsmeer. Bij behaarde katten wordt huidsmeer verspreid over de vacht, maar bij de sphynx blijft het op de huid zitten. Het is dus belangrijk de kat regelmatig te wassen (ongeveer twee keer per maand met een ph-neutrale shampoo en een washandje) anders kan de sphynx vettig aanvoelen of een onaangename geur verspreiden. Wonder boven wonder vinden deze katten het vaak wél fijn gewassen te worden, in tegenstelling tot veel andere kattenrassen. Tip: begin al op jonge leeftijd met het wassen van je kat, zo raken de kittens het gewoon en gaan ze het na een tijd misschien zelfs leren waarderen. In dit artikel vind je nog veel meer tips van trimster Sarah Andries om je naaktkat de allerbeste verzorging te geven. 
 
De sphynx produceert, door het gebrek aan haar in de oren, ook meer oorsmeer dan andere rassen. Dit kan gaan jeuken of ontsteken als de oren niet regelmatig worden schoonmaakt. Ook de ogen van de sphynx hebben jouw aandacht nodig. Omdat ze geen wimpers hebben, worden deze namelijk sneller vuil.
 
Als je de sphynx buiten laat lopen op een zonnige dag, let er dan ook op dat je de kat beschermt tegen verbranding. Het is verstandig ze in te smeren met een zonnecrème geschikt voor huisdieren. Vooral lichtgekleurde sphynxen zijn gevoelig aan de zon en hou je op een dag met warme temperaturen beter binnen.
 
Deze actieve kat heeft een grote eetlust. Omdat de sphynx geen vacht heeft, werkt haar metabolisme veel sneller dan bij harige katten. Zo kan ze haar lichaam warm houden en uren blijven spelen. De lichaamstemperatuur van de sphynx is gemiddeld dan ook hoger dan bij andere katten. Het is sterk aangeraden de kat meerdere kleine porties doorheen de dag te geven. Let wel op voor hun gevoelige buikjes! Een dieet met weinig vezels wordt aanbevolen, maar hou goed in de gaten hoe jouw kat reageert op haar maaltijd. Bovendien is een goed dieet belangrijk voor het onderhoud van de huid.

Gezondheid en levensverwachting – voor welke kwaaltjes en ziektes is de sphynx vatbaar? 

De sphynx is een ras met weinig gezondheidsproblemen. Toch kunnen er enkele problemen optreden, waaronder hypertrofische cardiomyopathie, een aandoening aan de hartspier die gedetecteerd kan worden met een echocardiogram. Ook myopathie komt bij de sphynx voor en zal de spierwerking aantasten. Tot slot is de sphynx gevoelig aan huidproblemen waaronder huiduitslag en schimmelinfecties. Ook chronische tandvleesontstekingen zijn niet ongewoon voor dit kattenras. Check dus regelmatig de tanden en mond! 
 
De sphynx wordt gemiddeld tussen de twaalf en veertien jaar oud. 
 
 

Waarop moet je letten bij het kiezen van een sphynx? 

Ben je helemaal in de wolken van deze unieke naaktkat? Voor je een sphynx aankoopt, let zeker op deze aandachtspunten: 
 

• In België is het verplicht je kat te laten steriliseren, chippen en registreren, vaccineren en ontwormen voor ze verkocht mag worden. Ga dit dus zeker na bij je erkende fokker.
   
• Koop je kitten altijd met een stamboom en bewijzen van de gezondheid van de ouders. Een goede fokker kweekt enkel met katten die goede gezondheidsresultaten hebben.
   
• Een sphynx is niet hypo-allergeen! Ze hebben misschien geen haar, maar verliezen wel huidschilfers waar mensen allergisch op kunnen reageren. Ga daarom eerst testen of je al dan niet een allergie hebt.  
   
• Zoek een fokker die zijn dieren jaarlijks laat scannen bij een erkende cardioloog. Zo kan je hypertrofische cardiomyopathie (HCM) nagaan bij de dieren. Let op, HCM kan (nog) niet worden vastgesteld met een DNA-test.
   
• Een sphynx is vaak iets duurder in aanschaf en ook de kosten bij de dierenarts kunnen snel oplopen. Overweeg dus goed de aankoop van deze raskat.  
   

Je kan ook altijd eens een kijkje nemen in het asiel of bij een herplaatsingsorganisatie. De kans dat je daar een sphynx tegenkomt lijkt misschien niet groot, maar af en toe zoekt er wel degelijk een sphynx een nieuwe thuis!