Beestig

Ook al woont Janna al sinds 2013 in ons land - ze werkt als IT’er in het UZ Brussel in Jette - ze beleeft de gruwel van de oorlog van erg dichtbij. Janna: “Ik ben afkomstig van Charkov, de op één na grootste stad in Oekraïne aan de grens met Rusland. In mijn thuisstad zijn ondertussen naar schatting 30% van de gebouwen verwoest. Je kan het je niet voorstellen wat het met een mens doet om dagelijks via updates van vrienden en familie te horen dat het land waar je zo van houdt gebombardeerd en verwoest wordt. Mijn ouders zijn naar België gevlucht en wonen ondertussen al drie maanden op mijn appartement. Ik had voordien altijd het gevoel dat ik mijn leven goed op orde had, maar de berichten uit de oorlog gaven me een gevoel van machteloosheid.”
 
 

Het lot van huisdieren in het noodopvangcentrum

Bij de pakken blijven zitten, is niks voor Janna, dus ging ze op zoek naar een manier om mensen écht te helpen: “Op Facebook zag ik een bericht van Victoria Koronina over de schrijnende situatie van huisdieren in het noodopvangcentrum van het Rode Kruis aan de Arianelaan in Sint-Lambrechts-Woluwe. Honden zijn niet welkom in het centrum en moeten verplicht buiten in een bench slapen, in weer en wind en ver weg van hun baasjes waarmee ze in een vorig leven misschien wel een zacht, donzig bed deelden. Sommige eigenaars verkiezen daarom om in hun auto te slapen. Katten zitten wel binnen, maar moeten verplicht in een kleine bench waar zowel hun kattenbak, drinkbak een eetkom staat. Geen wonder dat veel dieren er depressief, apathisch of zelfs agressief gedrag vertonen.”
 
In noodsituaties is dit type opvang nog enigszins te verantwoorden, maar de realiteit duurt soms maandenlang. Janna: “Het opvangcentrum in Sint-Lambrechts-Woluwe is een noodopvangcentrum. De bedoeling was dat mensen er één, maximaal twee dagen zouden blijven om dan door te stromen naar opvangplekken voor langere termijn in andere steden en gemeenten. Alleen zijn er momenteel amper plaatsen te vinden waar gezinnen nog terecht kunnen. De vele inwoners van België die hulp wilden en konden bieden, hebben dat reeds gedaan. Ze willen hun eigen leven weer oppikken en de vakantie staat voor de deur. Daar zijn deze mensen - en hun huisdieren - de dupe van.”
 
 

Geen registratie, geen steun 

“Omdat het centrum aan de Arianelaan een noodopvangcentrum is, kunnen vluchtelingen er geen verblijfsadres krijgen”, gaat Janna verder. “Dat is echter een vereiste om de registratieprocedure om erkend te worden als vluchteling op te starten. Zolang je niet geregistreerd bent, heb je geen recht op steunmaatregelen. Oekraïense vluchtelingen moeten al maanden teren op hun reserves, zonder loon, pensioen of andere vorm van inkomen. Als je weet dat Oekraïners gemiddeld slechts enkele honderden euro’s per maand verdienen, dan kan je de rekensom maken dat er weinig overblijft wanneer je in een welvarend land als België terechtkomt. Voor mensen wordt er vanalles geregeld, maar dierenvoeding zit helaas niet in het hulppakket waar een vluchteling recht op heeft. Daarvoor rekenen ze dus op vrijwillige giften en wanneer een dierenarts nodig is, moet dat ook buiten de strenge regels om gebeuren.”
 
Dat huisdieren eigenlijk niet passen in een omgeving zoals het noodopvangcentrum, is ook Fedasil niet ontgaan. Janna: “Helaas worden er al een tijdje geen nieuwe gezinnen met huisdieren toegelaten. Ik zeg ‘helaas’ - niet omdat ik het iemand toe wens om zijn huisdier te moeten laten overnachten in een kleine kooi, wel omdat we niet weten waar die Oekraïense gezinnen met huisdieren nu wél naartoe gaan wanneer ze bij hun aankomst in Brussel-Zuid te horen krijgen dat ze niet welkom zijn in de noodopvang. Je kan immers niet verwachten van een dierenliefhebber dat hij zomaar zijn dier afstaat, zelfs wanneer zijn eigen leven helemaal op z’n kop staat. Een huisdier maakt deel uit van je gezin. Het is vaak het enige wat mensen nog hebben. Hun huis, hun buurt, hun job, hun vrienden … zijn ze allemaal kwijt. Laten we hen dat laatste beetje geluk dan toch niet afpakken! We mogen ook niet vergeten dat deze dieren eveneens de gruwel van de oorlog meegemaakt hebben: ze hoorden bommen afgaan, verloren hun huizen, hebben misschien een gezinslid zien sterven ... Het laatste dat je wil, is hen met nog een extra trauma opzadelen.”

Tijdelijke thuis gezocht voor gezin met 16 raskatten

Janna zet zich met hand en tand in om opvangadressen te vinden voor de huisdieren en hun baasjes die op dit moment nog in het noodopvangcentrum verblijven. Voor één gezin lijkt het wel erg moeilijk om een plek te vinden, volgens Janna. “Olga en Vitalii zijn afkomstig van Lugansk, waar in 2014 de oorlog uitbrak. Toen Olga haar vader met kanker probeerde weg te halen uit het ziekenhuis, raakte ze ernstig gewond door bombardementen. Het gezin van kattenliefhebbers - ze fokken Scottish Folds - verhuisde naar Mykolajiv om het geweld te ontvluchten. Bij het uitbreken van de huidige oorlog, sloegen ze opnieuw op de vlucht met hun busje, samen met hun vijf raskatten. Ze kwamen terecht in België en onderweg werd een nestje van 11 kittens geboren, die op dit moment nog te jong zijn om van de moeder weg te gaan. Omdat Vitalii aan een rolstoel gebonden is door problemen met zijn knie, is het extra moeilijk om een toegankelijk opvangadres te vinden. Olga en Vitalii zijn op zoek naar een plek waar de hele familie - inclusief katten - terecht kan. Het is een net, hardwerkend gezin dat zo snel mogelijk weer zelf in hun levensonderhoud wil kunnen voorzien.” 
 
Wie een opvangplek kent voor dit grote gezin, eender waar in België, kan contact opnemen met Janna via kononenko.zhanna@gmail.com. Dat het moeilijk is om een kamer open te stellen voor een koppel met zoveel katten, is iets dat het gezin zelf ook beseft. Janna: “Een bijwoonst op een boerderij of een leegstaand vakantiehuis zou ideaal zijn. Een andere mogelijkheid is dat iemand Olga en Vitalii financieel steunt om de waarborg van een huurwoning te kunnen betalen. Vanaf dat moment kunnen zij zich registreren als vluchteling en op zoek gaan naar werk om het voorgeschoten bedrag zo snel mogelijk terug te betalen. De volwassen katten zullen mettertijd gecastreerd worden, omdat het in België niet toegelaten is om als particulier katten te fokken. Op dit moment woont het gezin in hun busje, zo dicht mogelijk bij hun geliefde katten. Als gunst kregen ze van het opvangcentrum toegang tot elektriciteit, zodat ze de temperaturen met een airco draaglijk kunnen houden voor mens en dier.” 
 
 

Tijdelijke thuis gezocht voor moeder, dochter en 1 kleine hond 

Samen met enkele andere vrijwilligers, Carina Deschamps, Isabelle Gobert en Victoria Koronina, vond Janna voor de meeste gezinnen met huisdieren die wél nog in het noodopvangcentrum verbleven een degelijk onderkomen. Janna: “De enige hond die nu nog in het noodopvangcentrum verblijft, is de kleine Bima. Zijn eigenaars zijn de bejaarde dame Valentyna en haar dochter Olena die in een rolstoel zit. Het onfortuinlijke duo verloor hun appartement in Marioepol door de bombardementen en vluchtte uit een inferno dat heel wat buren niet overleefden. Bima is één van de enigen die nog een lach op Olena’s gezicht kan toveren, maar het fragiele diertje werd ziek in zijn outdoor-bench. Hij kon amper nog op zijn poten staan en bij hoge uitzondering mocht hij recupereren op de kamer van Valentyna en Olena. Eindelijk kon het arme dier weer bij zijn beste vriendin slapen.” 
 
Helaas werd Bima ondertussen opnieuw verbannen naar de buitenwereld, waar hij aan zijn lot overgelaten wordt. Janna: “Een maand geleden waren er nog vele andere vluchtelingen die bij hun dier buiten sliepen en een oogje in het zeil hielden, maar Bima is het enige hondje dat nog overblijft. De bejaarde Valentyna, die zelf hartproblemen heeft en moeilijk te been is, ziet geen andere oplossing dan zelf de hele dag aan zijn zijde zitten - in weer en wind, in zon en onweer.” Ook voor deze hulpbehoevende familie met slechts één huisdier is Janna met spoed op zoek naar een opvangadres. Contacteer haar via kononenko.zhanna@gmail.com als je een rolstoeltoegankelijke plek voor hen hebt.

Dierenliefhebbers voor dierenliefhebbers

Niemand heeft om deze oorlog gevraagd en geen enkele Oekraïense vluchteling had ooit gedacht hulp te moeten vragen aan vreemde mensen in een ver land. Een oorlog is iets wat je overkomt en waar je geen verweer tegen hebt. Wanneer je leven zo overhoop gegooid wordt, doet het enorm veel deugd om te weten dat er mensen zijn die om je geven. Wie zelf van dieren houdt, weet hoe belangrijk het is dat zijn viervoeter het goed heeft: een veilige slaapplek, voldoende voedsel, een goede gezondheid en veel liefde. Wie laat zijn hart spreken en zoekt mee naar een oplossing voor Olga, Vitalii, Valentyna, Olena en zoveel andere dierenliefhebbers? 
 
Wil je op een andere manier je steentje bijdragen en Oekraïense vluchtelingen rechtstreeks helpen? Maak je dan lid van de Facebookgroep Solidarity with Ukraine (Belgium) waar dagelijks om noodhulp gevraagd wordt die de mensen écht nodig hebben.