Beestig

Alle initiatieven om duurzamer met onze huisdieren om te gaan, juichen wij toe. Maar wanneer je groene poepzakjes onder de loep legt, rijzen er meteen heel wat vraagtekens op. Dat kunnen we hier op de Beestig-redactie niet blauw-blauw laten, want we hebben een donkerbruin vermoeden dat de praktijk minder rooskleurig is dan de theorie. Om de rode draad niet kwijt te raken, onderzoeken we in dit artikel voor eens en voor altijd wat de groenste manier is om (bio-)poepzakjes te gebruiken. Om een antwoord te geven op die vraag, is het allereerst belangrijk om te weten wat je precies in je winkelkarretje legt: 
 
 

1. Hondenpoepzakjes van ‘gewoon’ plastic 

Gewone, ouderwetse plastics worden gemaakt van ruwe aardolie. Het proces om van olie kunststoffen te maken, is niet duurzaam. Je hebt immers steeds opnieuw aardolie nodig om nieuwe zakjes te produceren. Sommige plastics zijn recycleerbaar, maar hondenpoepzakjes belanden bij de restafvalfractie die verbrand wordt. Met elk klassiek hondenpoepzakje dat je weggooit, komt er dus extra CO2 in de lucht terecht. 
 
 

2. Poepzakjes van gerecycleerd plastic

Wees gerust: deze zakjes zijn niet gemaakt van gebruikte hondenpoepzakjes (jakkes), maar wel van ander plastic dat via onze gescheiden afvalophaling werd verzameld. De verwerking ervan in de restfractie gebeurt op dezelfde manier als bij ‘gewone’ plastics, maar het productieproces is beslist groener. Gerecycleerd plastic kan dus een goede keuze zijn, maar is niet afbreekbaar (zie verder). 
  
 

3. Bioplastic kakzakjes

Bioplastics worden niet gemaakt van aardolie of gebruikt plastic, maar van natuurlijke, hernieuwbare grondstoffen zoals maïs, aardappelen of suikerriet. Het grote voordeel van bioplastics is dat de planten die nodig zijn om ze te produceren tijdens hun groeiproces CO2 uit de lucht halen. Wanneer ze achteraf samen met het restafval verbrand worden, komt die CO2 weer vrij, maar het nettoresultaat blijft nul. Er komen dus geen extra broeikasgassen in de lucht terecht wanneer je dit type poepzakjes gebruikt. 
 
Hoewel de doorsnee plasticgebruiker dat misschien wel denkt, zijn bioplastics niet per definitie bio-afbreekbaar. Sommige bioplastics blijven even lang (10 tot 20 jaar) in het milieu aanwezig als hun tegenhangers gemaakt van aardolie-derivaten. Bovendien verdwijnen ze nooit helemaal, maar vervallen ze in piepkleine stukjes microplastics die heel wat schadelijke effecten hebben op de natuur. 

4. Bio-afbreekbare hondenpoepzakjes

Bio-afbreekbare plastics breken wel af tot organische stoffen, maar meestal lukt dat alleen in industriële vergistingsinstallaties op hoge temperatuur - bijvoorbeeld tijdens de verwerking van GFT-afval. Sinds 2019 mogen we in Vlaanderen kleine hoeveelheden hondenpoep in de GFT-container gooien, maar niet overal. 
 
Weet wel dat deze zakjes niet altijd worden gemaakt van biologische materialen. Aardolie-plastics kunnen met een speciaal productieproces even goed bio-afbreekbaar gemaakt worden. Met dit type zakjes boek je dus het meeste milieuwinst wanneer ze een plantaardige oorsprong hebben én als je ze deponeert in een GFT-bak - in een gemeente waar dat toegestaan is. 
 
 

5. Poepzakjes die vergaan in natuurlijke omstandigheden

Zijn er dan helemaal geen zakjes op de markt die wél in de natuurlijke kringloop opgenomen worden in ons buitenklimaat? Toch wel, maar je zal goed moeten zoeken. Dit type plastics draagt het ‘OK Compost Home’-label, een milieulabel dat garandeert dat er geen schadelijke stoffen of zware metalen in het zakje zitten en dat het plastic na 6 maanden op de thuiscomposthoop herleid is tot compost. Toch is ook dit geen heiligmakende oplossing - tenminste niet voor het hondenpoepprobleem. Om hygiënische redenen is het immers onverantwoord om hondenpoep op je composthoop te gooien: er kunnen parasieten, bacteriën en andere ziekteverwekkers in zitten die een gevaar zijn voor de volksgezondheid.
 
 

Mag je biologisch afbreekbare poepzakjes weggooien in de natuur? 

Dat bepaalde poepzakjes het voorvoegsel ‘bio’ of ‘bio-afbreekbaar’ dragen, is voor sommige mensen een vrijgeleide om ze zomaar te droppen in de natuur, op een plek ‘waar niemand er last van heeft’. Toch willen we dat ten stelligste afraden, want je doet die natuur daar echt geen plezier mee. En dan hebben we het nog niet eens over het feit dat de meeste zakjes met ‘bio’ in de naam niet onder natuurlijke omstandigheden degraderen. 
 
Hondenpoep hoort immers niet thuis in de natuur, punt uit. Het is onze taak als verantwoorde hondeneigenaar om het afval dat onze viervoeter onderweg achterlaat, op te ruimen en in een vuilnisbak te gooien - thuis of onderweg. Wie zijn poepzakje op basis van maïs goedbedoeld in de bosjes gooit, laat strikt genomen nog meer afval achter dan oorspronkelijk geproduceerd werd door zijn hond. Afval dat daar nog minstens 6 maanden blijft rondslingeren, dat het natuurlijk evenwicht in de biotoop verstoort en dat een negatieve invloed heeft op de lokale biodiversiteit. Gewoon oppakken en meenemen dus! 
 
 

Conclusie

Wie bovenstaande informatie grondig heeft doorgenomen, weet dat het niet simpel is om een eenduidig besluit te vormen over deze materie. Hondenpoep op een écht duurzame manier opruimen en verwerken, is voorlopig nog toekomstmuziek. Poepzakjes zijn en blijven ‘single use plastics’ die je één keer gebruikt en dan weggooit - en weggooien is per definitie geen duurzaam uitgangspunt. Herbruikbare plastics genieten daarom altijd de voorkeur, maar dat is moeilijk te organiseren met een afvalproduct zoals hondenpoep. 
 
Wil jij de keutels van je hond voortaan op een zo impactloze manier verwerken? Kies dan voor poepzakjes die gemaakt zijn van een hernieuwbare grondstof én die bio-afbreekbaar zijn. Gooi ze thuis in je GFT-bak, zodat de hondendrol-met-zakje op een veilige en grondige manier verwerkt kan worden tot compost. Het heeft weinig zin om (duurdere) compost-at-home-zakjes aan te kopen, omdat je ze niet in de natuur mag weggooien en omdat het gevaarlijk is om hondenpoep in je eigen compost te verwerken. Alleen wanneer je nooit met je blote handen aan die compost komt (ook niet een jaar na datum), hem niet gebruikt in de moestuin en je geen kinderen in de tuin laat lopen waar je eigen compost ingezet werd, is het veilig om compost-met-hondenpoep te gebruiken. 
 
 

Kan hondenpoep ook nuttig zijn? 

Gelukkig staan technologische ontwikkelingen niet stil en komt een groenere wereld steeds dichterbij. Her en der ontstaan initiatieven om lokaal energie te halen uit hondenpoep, zodat er bespaard wordt op transport-energie. In het Verenigd Koninkrijk experimenteert men met bijvoorbeeld met straatlantaarns die branden op hondenpoep, in Canada maakt men biogas van hondendrollen en er is zelfs een project dat onderzoekt hoe we thuisbatterijen kunnen voeden met de uitwerpselen van Fifi. De toekomst is groen - ook die van hondenpoep! 
 
P.S. Zie jij jouw hond wel eens onsmakelijk smullen van andermans poep? Lees hier waar hij die vieze gewoonte vandaan haalt.