Het laatste wat we willen, is dat Slecht-Weer-Vandaag een indigestie oploopt van al die lekkere worteltjes die hij ophaalt tijdens zijn ronde. Want de laatste jaren doen er hardnekkige verhalen de ronde over het gigantisch hoge suikergehalte in wortelen dat nefast zou zijn voor de gezondheid van paarden. Maar wat zeggen de cijfers?
Daarom zijn wortels in verse vorm een vrij caloriearme lekkernij. Alle voedingsstoffen zitten geconcentreerd in één vijfde van het wortelgewicht en als je het puur op basis van de droge stof bekijkt, zitten er inderdaad veel suikers in een wortel: 20%. Maar tel je ook het gewicht van het aanwezige water mee, dan bevat een verse wortel slechts 40 gram suikers per kilogram groente.
Dat is een hoeveelheid die best behapbaar is. Ter vergelijking: hooi bevat meer dan 100 gram (soms zelfs 200 gram) suikers voor eenzelfde hoeveelheid voedsel. Een gezond paard mag dus gerust af en toe wat wortels krijgen, op voorwaarde dat de rest van zijn dieet goed uitgebalanceerd is.
Een paard als Slecht-Weer-Vandaag weegt makkelijk 600 kg en mag volgens die regel dus met een gerust hart 6 kg penen naar binnen werken. Dat doet hij best in de ochtend, na een intensieve nacht op de daken, want het hoge kaliumgehalte in wortelen kan een negatief effect tijdens een zware inspanning. Je kan je je wel afvragen waarom je zoveel wortels zou willen voeren aan een paard: ze bevatten erg weinig vezels en ook qua voedingswaarde voegen ze weinig nuttigs toe aan het paardendieet.
Nog een belangrijke kanttekening: wanneer je de rest van het rantsoen van je paard niet aanpast, krijgt het met de wortels alsnog een behoorlijke extra portie suikers binnen. Bovendien wil je je paard liefst zoveel mogelijk laten knabbelen doorheen de dag om zijn natuurlijk gedrag te stimuleren. Dat gaat nog altijd veel beter met gezond ruwvoer, dan met een portie wortelen die op één-twee-drie in zijn maag verdwijnt.
Hoeveel suikers zitten er in een wortel?
Net zoals dat bij veel verse groenten het geval is, bestaan wortelen grotendeels uit water. Ongeveer vier vijfde van het oranje gedeelte – letterlijk de wortel van de wortel – is puur water. In één kilogram wortelen zit dus 800 gram water en slechts 200 gram voedingsstoffen.Daarom zijn wortels in verse vorm een vrij caloriearme lekkernij. Alle voedingsstoffen zitten geconcentreerd in één vijfde van het wortelgewicht en als je het puur op basis van de droge stof bekijkt, zitten er inderdaad veel suikers in een wortel: 20%. Maar tel je ook het gewicht van het aanwezige water mee, dan bevat een verse wortel slechts 40 gram suikers per kilogram groente.
Dat is een hoeveelheid die best behapbaar is. Ter vergelijking: hooi bevat meer dan 100 gram (soms zelfs 200 gram) suikers voor eenzelfde hoeveelheid voedsel. Een gezond paard mag dus gerust af en toe wat wortels krijgen, op voorwaarde dat de rest van zijn dieet goed uitgebalanceerd is.
Hoeveel wortels mag je voeren aan een paard?
Dat paarden dik worden van wortels, is niet per se de waarheid, tenzij je deze groenten onbeperkt gaat voeren natuurlijk. Volgens de meeste voedingsadviezen beperk je je liefst tot maximum 1 kg (volgens sommige bronnen: 2 kg) wortelen per 100 kg lichaamsgewicht per dag.Een paard als Slecht-Weer-Vandaag weegt makkelijk 600 kg en mag volgens die regel dus met een gerust hart 6 kg penen naar binnen werken. Dat doet hij best in de ochtend, na een intensieve nacht op de daken, want het hoge kaliumgehalte in wortelen kan een negatief effect tijdens een zware inspanning. Je kan je je wel afvragen waarom je zoveel wortels zou willen voeren aan een paard: ze bevatten erg weinig vezels en ook qua voedingswaarde voegen ze weinig nuttigs toe aan het paardendieet.
Nog een belangrijke kanttekening: wanneer je de rest van het rantsoen van je paard niet aanpast, krijgt het met de wortels alsnog een behoorlijke extra portie suikers binnen. Bovendien wil je je paard liefst zoveel mogelijk laten knabbelen doorheen de dag om zijn natuurlijk gedrag te stimuleren. Dat gaat nog altijd veel beter met gezond ruwvoer, dan met een portie wortelen die op één-twee-drie in zijn maag verdwijnt.
Daarom is het uiteindelijk nog altijd te verkiezen om wortels alleen aan te bieden als een lekker extraatje, een verwennerij die je paard maar af en toe te beurt valt. Dat moet Sinterklaas in zijn jonge jaren ook al geweten hebben, want in de oudste vermelding van een traktatie voor zijn schimmel (in 1726) is sprake van een portie hooi en is er van de hedendaagse wortel nog geen spoor te bekennen. Misschien kan je die aloude traditie eren door voortaan een bakje hooi naast je schoen zetten?
Mag het ook eens wat anders zijn? Check hier welke gezonde snoepjes je zonder problemen mag voeren aan je paard.
Let op als je paard gevoelig is voor suikers
Paarden met een gevoeligheid voor laminitis of hoefbevangenheid moeten overigens wél opletten voor een overdosis worteltjes. Wanneer zij hoge dosissen suiker binnen krijgen, kunnen ze zeer pijnlijke (en soms onomkeerbare) problemen krijgen ter hoogte van de hoeven. Hou er rekening mee dat paarden eenzelfde hoeveelheid suikers via hooi veel trager opnemen dan wanneer ze een emmer wortelen hap-slik-weg verorberen. Dit type paarden krijgt best uitsluitend suikerarm (stengelig) hooi en eet beter nooit extraatjes zoals wortels, appels en brood.Belangrijke tips voor het voeren van wortelen aan paarden
Wil je je paard af en toe trakteren op een lekkere, sappige wortel, volg dan deze beestige tips:- Snij de wortel nooit in schijfjes, want sommige penen hebben exact de diameter van een paardenslokdarm en kunnen in schijfvorm verstopping veroorzaken. Wil je de wortels toch verkleinen, snij ze dan overlangs door.
- Schraap al het aanwezige zand van de wortels die je aan je paard geeft, om zandkoliek te voorkomen.
- Bewaar wortelen donker, koel, droog en vorstvrij op een plek waar verse lucht erbij kan.
- Geef nooit beschimmelde of verrotte wortels aan je paard, daarvan krijgt je paard gegarandeerd diarree (of erger).
Mag het ook eens wat anders zijn? Check hier welke gezonde snoepjes je zonder problemen mag voeren aan je paard.
