Beestig

Zwerfkat voor het leven?

Het zwerfkattenprobleem is niet nieuw. Overal ter wereld ervaren mensen overlast door verwilderde katten die hun plekje in de openbare ruimte claimen. Meestal gaat het om huiskatten die door een verhuis, scheiding of overlijden plots geen dak meer boven hun hoofd hebben en verbannen zijn tot een leven op straat. Al zitten er ook een aantal weglopers, vermiste poezen en jammer genoeg ook gedumpte kittens tussen. 
 
Eens ze gewend zijn aan het zwerversbestaan, is het niet zo makkelijk om deze vagebonden opnieuw te domesticeren. Opvangorganisaties doen daarom hun uiterste best om jonge kittens zo snel mogelijk van de straat te plukken en een nieuwe thuis te bezorgen, waar ze met de juiste zorgen en opvoeding hun wilde haren weer verliezen – of zelfs niet ontwikkelen. En belangrijker nog: geen nieuwe generatie zwerfkatten meer op de wereld zetten.

 

 
Een extra kittenseizoen

Een kattin is in principe geslachtsrijp na zes maanden en kan vanaf dan in verwachting raken, als is dat niet zonder risico. Een vroege zwangerschap kan veel complicaties voor de mamapoes met zich meebrengen, en ook de kittens hebben meer kans op afwijkingen of doodgeboorte. Een doorsnee kattin in onze contreien brengt zo’n twee nestjes kittens per jaar voort, met gemiddeld vier jongen per worp. Als je weet dat een zwerfkat zo’n vier tot zes jaar oud wordt … Reken zelf maar uit hoe groot haar nageslacht dan kan worden!
 
De laatste jaren zien we bovendien een zorgwekkende trend opduiken. Door het warmere weer in de herfstmaanden is er een nieuwe geboortepiek – zeg maar een extra kittenseizoen – ontstaan. Terwijl de meeste kittens tot voor kort enkel in het voorjaar of in de zomer geboren werden, werpen veel poezen nu in het najaar nog een derde nestje. De klimaatverandering heeft dus ook een invloed op het aantal zwerfkatten in ons land. En dat terwijl veel asielen en opvangcentra het water al aan de lippen staat … Een oplossing is dus hoogdringend en broodnodig.

Sterilisatie bij wet verplicht

En die oplossing is simpel: sterilisatie. Als je zelf een kitten in huis haalt, is de kans groot dat de ingreep al achter de rug is. Sinds 1 september 2014 moeten namelijk alle katten gesteriliseerd of gecastreerd worden vóór de adoptie of verkoop – ook als ze gratis weggegeven worden. 
 
Enkele jaren later werd daar nog een extra stukje wetgeving aan toegevoegd: alle katten die geboren zijn vanaf 1 april 2018 moeten verplicht steriel gemaakt worden voor ze vijf maanden oud zijn. Katten die geboren werden tussen 31 augustus 2014 en 31 maart 2018 kregen nog even uitstel tot 1 januari 2020. Een uitzondering wordt gemaakt voor katten met een HK-nummer die naar een erkende fokker gaan en katten die voor het buitenland bestemd zijn.

Vangen, steriliseren en terugplaatsen

Dat wil zeggen dat inmiddels zowat alle huiskatten in België jonger dan zeven jaar oud steriel zijn. Of beter gezegd: steriel zouden moéten zijn. Want nog steeds is niet elke katteneigenaar op de hoogte van deze wetgeving en lopen er nog best wat niet-steriele katers en poezen rond. Tot grote frustratie van zwerfkat-organisaties, die nog steeds dweilen met de kraan open ...
 
Met beperkte financiële middelen en vele vrijwillige, helpende handen passen ze zo goed mogelijk de diervriendelijke ‘TNR’-methode toe: trap, neuter, return. Of anders gezegd: ze vangen de zwerfkatten, brengen ze naar de dierenarts voor de sterilisatie en plaatsen ze nadien terug waar ze gevonden werden. Door de katten terug te zetten in hun eigen territorium, wordt hun plaats namelijk niet door nieuwe katten ingenomen. Op die manier raken de overbevolkte asielen en opvangcentra een beetje ontlast en leggen we de uitbreiding van de zwerfkattenpopulatie systematisch aan banden. 

Wat kan je zelf doen?

 

• Laat je eigen kat chippen voor ze 12 weken oud is. Gaat je huisdier op avontuur en wordt ze verkeerdelijk aanzien als zwerfkat, dan kan de dierenarts of het asiel waar ze wordt binnengebracht haar snel weer herenigen met haar personeel. Zo vermijd je dat ze haar warme mandje bij jou thuis inruilt voor een leven op de koude straatstenen, met alle bijbehorende overlast van dien. Je kat chippen is overigens wettelijk verplicht zodra ze het nest verlaat. 
   
• Laat je eigen kat steriliseren of castreren voor ze 5 maanden oud is. Je denkt misschien dat jouw luie kater aan de verleiding kan weerstaan wanneer een krolse zwerfkat haar nieuwsgierige snuit binnen steekt in jouw tuin, op zoek naar een verzetje. Maar geloof ons, dat kan hij niet. En voor je ’t weet, trippelt er een troep afgezanten van jouw brave huiskat door de straten van je stad. Wist je dat je in sommige gemeenten een premie krijgt voor de sterilisatie of castratie van je kat? Vraag dit zeker even na!
   
• Zie je een verwilderde kat door je buurt lopen? Licht dan zo snel mogelijk een opvangcentrum voor zwerfkatten, de lokale politie of de milieudienst van je gemeente in. Je kan de kat zelf proberen te lokken, maar hou er rekening mee dat echte zwerfkatten mensenschuw zijn en agressief uit de hoek kunnen komen. Het vangen van zwerfkatten laat je beter over aan een professional, met een speciale vangkooi en de nodige uitrusting.