Vraag
Weten paarden welke planten giftig zijn?
Er wordt wel eens gezegd dat paarden instinctief giftige planten vermijden tijdens het grazen. Het hardnekkige idee wordt luid verkondigd door eigenaars die door een goedbedoelende voorbijganger gewezen worden op giftige planten in hun weide. De harde realiteit spreekt dat idee echter tegen: elk jaar overlijden paarden door giffen die ze vrijwillig opgegeten hebben.
Toch zit er een (kleine) waarheid in dat instinctverhaal. Want wilde paarden weten meestal wel netjes om giftige planten heen te eten. Omdat ze van hun moeder en de rest van hun kudde leren wat eetbaar of niet is. Omdat giftige planten zo vies smaken dat ze lekkere (en gezonde) planten liever eten. Omdat paarden die gif niet herkennen door natuurlijke selectie geëlimineerd worden. Of omdat ze een indigestie oplopen wanneer ze iets verkeerds gegeten hebben en het daarna nooit meer aanraken.
Maar onze gedomesticeerde paarden leiden een heel ander leven dan hun wilde soortgenoten. Ze worden vaak al na enkele maanden gescheiden van hun moeder, van een grondige opleiding ‘giftige planten’ is geen sprake. In een veulenopfok groeien ze op met leeftijdsgenoten, die ook niet geleerd hebben wat goed voor hen is (lees hier trouwens waarom je beter kiest voor een opfokkudde met een mix aan leeftijden). De meeste paarden verhuizen ook regelmatig tijdens hun leven. Mochten ze al lessen plantkunde gehad hebben op jonge leeftijd, zijn die niet noodzakelijk nuttig op een andere plek waar andere planten groeien. Bovendien kunnen externe en milieu-factoren ervoor zorgen dat bepaalde giftige planten plots opduiken na jarenlange afwezigheid.
En zelfs wanneer je paard wel een ‘goeie neus’ heeft voor planten waar het beter van af zou blijven, kan het risico’s lopen:
Preventie is het beste medicijn. Doe dus je uiterste best om je paard geen toegang te geven tot giftige planten én om de verleiding zo klein mogelijk te maken. Dat kan je doen door:
Hou er ook rekening mee dat niet alle giftige planten instant problemen opleveren. Het lichaam van je paard kan jarenlang giffen opstapelen, tot een drempelwaarde overschreden wordt en het plots doodziek wordt. Het is dus niet zo dat er zeker geen giftige planten te vinden zijn in jouw weide, als je paard er rond en gezond uitziet.
Tamme paarden zijn geen wilde paarden
Maar onze gedomesticeerde paarden leiden een heel ander leven dan hun wilde soortgenoten. Ze worden vaak al na enkele maanden gescheiden van hun moeder, van een grondige opleiding ‘giftige planten’ is geen sprake. In een veulenopfok groeien ze op met leeftijdsgenoten, die ook niet geleerd hebben wat goed voor hen is (lees hier trouwens waarom je beter kiest voor een opfokkudde met een mix aan leeftijden). De meeste paarden verhuizen ook regelmatig tijdens hun leven. Mochten ze al lessen plantkunde gehad hebben op jonge leeftijd, zijn die niet noodzakelijk nuttig op een andere plek waar andere planten groeien. Bovendien kunnen externe en milieu-factoren ervoor zorgen dat bepaalde giftige planten plots opduiken na jarenlange afwezigheid.
En zelfs wanneer je paard wel een ‘goeie neus’ heeft voor planten waar het beter van af zou blijven, kan het risico’s lopen:
- In gedroogde vorm worden giftige planten vaak niet herkend, terwijl hun gif nog steeds aanwezig is
- Wanneer een weide overbegraasd is en alleen de giftige planten overblijven, zal een hongerig paard vroeg of laat toch overstag gaan
- Sommige paarden zijn echte alleseters en lopen meer risico, omdat ze simpelweg ‘een goede eetlust’ hebben
Hoe voorkom je dat je paard giftige planten eet?
Preventie is het beste medicijn. Doe dus je uiterste best om je paard geen toegang te geven tot giftige planten én om de verleiding zo klein mogelijk te maken. Dat kan je doen door:
- Check regelmatig je weide op giftige planten. Via de app ObsIdentify kan je met een foto van het blad of de bloem opzoeken welke planten er in je weide staan. Verwijder de planten zoveel mogelijk met de wortel, liefst voordat ze in het zaad schieten. Jacobskruiskruid en esdoorn zijn twee zeer giftige planten die regelmatig in (de buurt van) paardenweides voorkomen.
- Zet niet te veel paarden op één weide, zodat er altijd voldoende te eten is.
- Staat het gras erg kort? Voeder dan 24/7 hooi bij, zodat je paard nooit honger hoeft te lijden.
- Koop alleen hooi bij een betrouwbare leverancier die kennis heeft van giftige planten. Wees extra voorzichtig met ‘natuurhooi’ en ‘bermhooi’.
- Laat je paard niet snoepen van je tuinplanten, want die zijn vaak giftig. Gooi ook geen snoeiafval bij je paard en informeer je buren over het gevaar.
- Wil je je paard toch eens wat anders aanbieden dan zijn hooi? Check dan hier wat je veilig kan wildplukken voor paarden.
Hou er ook rekening mee dat niet alle giftige planten instant problemen opleveren. Het lichaam van je paard kan jarenlang giffen opstapelen, tot een drempelwaarde overschreden wordt en het plots doodziek wordt. Het is dus niet zo dat er zeker geen giftige planten te vinden zijn in jouw weide, als je paard er rond en gezond uitziet.
