Beestig

Wat zijn dazen of dazeriken? 

De officiële naam van dit irritante beestje is ‘daas’ en eigenlijk wordt met die naam een ganse familie aan insecten aangeduid. In de volksmond krijgt de daas vaak nog andere namen, zoals dazerik of paardenvlieg. Bij ons komen enkele tientallen soorten voor, o.a. de regendaas en de goudoogdaas. Het zijn stuk voor stuk tweevleugelige insecten die niet steken met een angel, zoals een wesp, maar bijten in je huid. Daarmee verschillen ze sterk van de ‘horzels’, waarmee dazen wel eens verward worden. Die bijten of steken niet, maar leggen eitjes op de paardenvacht waarna ze opgelikt worden en in het paardenlichaam ontwikkelen tot larven. 
 

Hoe wordt je paard slachtoffer van een daas? 

Dazen kunnen wel 25 km/u snel vliegen, je ontkomt er dus niet zomaar aan. De bloeddorstige vrouwtjes achtervolgen hun prooi hardnekkig en bijten meteen na het landen. Dat doen ze met een speciale ‘steeksnuit’ waarin microscopisch kleine mesjes zitten. Die kunnen de dikke paardenhuid (of zelfs je t-shirt) doorboren. Tijdens het bijten, injecteren ze wat speeksel in de wonde om te voorkomen dat het bloed stolt. Het is dat speeksel waarop onze huid zo fel reageert met jeuk en zwellingen. 

Tijdens en na het bijten, zijn dazen even immobiel. Je kan ze dus makkelijk doodslaan, maar meestal is het kwaad dan al geschied. Dat merk je aan de klodder bloed die vrijkomt bij het doodslaan. Dazen komen vooral voor op vochtige plekken, aangezien ze eitjes leggen op vochtrijke planten. Hun larven voeden zich met insecten, de mannetjes met nectar en andere plantensappen. Alleen de vrouwtjes hebben bloed nodig om zich te kunnen voortplanten. Wanneer de omstandigheden goed zitten (hoge temperatuur en luchtvochtigheid) ontstaan soms ware dazenplagen omdat alle bijna volwassen larven tegelijk hun metamorfose tot adult insect ondergaan. 
 

Hoe voorkom je overlast van dazen tijdens het paardrijden? 

Een paard dat aangevallen wordt door een daas, kan fel uit de hoek komen. Om irritatie bij je paard te voorkomen tijdens een buitenrit, rust je je paard best uit met een geschikt uitrijdeken. Kies voor een lichte en luchtige stof die voldoende ademt. Een halsstuk en masker bieden extra bescherming, maar maken het ook extra warm voor je paard. Beperk dus de inspanning op warme dagen met veel dazen, opdat je paard niet oververhit raakt. 
 
Een geurige insectenspray biedt even soelaas, op voorwaarde dat je paard niet begint te zweten - en dat kan wel eens een probleem zijn op een broeierige dazendag. Dan overheerst al snel de typische paardengeur. Bovendien worden dazen ook aangetrokken door donkere kleuren, beweging, koolstofdioxide (in de ademlucht van je paard) en warmte.  
 

Plaats een dazenval in je paddock of weide

Ook paarden die overdag buiten staan, krijgen vroeg of laat te maken met dazen of dazeriken. Een eczeemdeken biedt eveneens bescherming tegen daasaanvellen. Daarnaast kan een dazenval soelaas bieden: een grote, zwarte, bewegende bol die aantrekkelijk is voor de insecten. De bol warmt op, waardoor hij een donker paardenlichaam nabootst. Boven de bol bevindt zich een trechter waarin gedesoriënteerde dazen zich laten vangen. Sommige paarden raken in paniek wanneer ze belaagd worden door een dazenzwerm en zullen je enorm dankbaar zijn voor zo’n dazenvanger! 

Hoe voorkom je overlast bij jezelf? 

Hoe aanlokkelijk het ook lijkt om met korte mouwen en een dun t-shirt te gaan rijden in de zomer, beter rust je jezelf uit met een ietwat dikkere stof als je op buitenrit gaat. Kies voor lichte kleuren, want dazen worden aangetrokken tot donkere objecten. Muggenspray kan helpen, indien je de inspanning beperkt.