Beestig

Hoe herken je een leguaan?

Leguanen kunnen er, afhankelijk van de soort waartoe ze behoren, allemaal erg verschillend uitzien. Sommigen worden langer dan anderhalve meter, anderen blijven een stuk kleiner. De meesten hebben een grijsbruine of groene kleur, maar er zijn ook leguanen in felle kleuren en met opvallende tekeningen. Ze hebben zo goed als allemaal een heel lange staart die soms meer dan de helft van hun totale lichaamslengte inneemt. Alle leguanen hebben een kam die van kop tot staart over hun rug loopt.  

 

Waar komen leguanen vandaan? 

Leguanen komen in de natuur voor in de Verenigde Staten, Mexico, Centraal- en Zuid-Amerika en de Caraïben.

Een leguaan als huisdier: hoe, wat, waar? 

Een leguaan huisvest je in een ruim terrarium aangepast aan zijn afmetingen. Hoe groter je leguaan, hoe groter de ruimte moet zijn. Je kan meerdere leguanen samen houden, maar twee mannelijke dieren samen zorgen gegarandeerd voor problemen. Liefst zet je leguanen van dezelfde soort bij elkaar, maar halsbandleguanen kunnen (op voorwaarde dat het terrarium groot genoeg is) ook samen met chuckwalla’s. Bij het inrichten van een goed terrarium, moet je rekening houden met een aantal belangrijke zaken. Eerst en vooral moeten er warmtelampen aanwezig zijn. In het algemeen is een temperatuur van 25 tot 35 graden overdag en 15 tot 20 graden ’s nachts ideaal, maar leguanen appreciëren ook een extra warm plekje onder de lampen dat tot 50°C of zelfs iets meer oploopt. Zorg er wel voor dat de afstand tussen de dieren en de warmtelamp altijd groot genoeg is, zodat ze zich niet kunnen verbranden. 
 
Naast warmtelampen, moeten er ook UV-B lampen omhoog hangen, opdat de leguanen vitamine D3 kunnen aanmaken. ’s Nachts mogen deze natuurlijk uitgeschakeld worden. Je sproeit het terrarium best enkele keren per week om het voldoende vochtig te houden, de ideale vochtigheidsgraad bevindt zich tussen 50 en 60% (niet hoger). Daarnaast moet het terrarium natuurlijk ook gezellig gemaakt worden. Mogelijke bodembedekkers zijn zand of andere speciale materialen die je in de dierenwinkel kan vinden. Richt de ruimte in met verschillende (echte of plastic) plantjes, schuilplaatsen, takjes, stenen, rotsen, enzoverder. Verwijder dagelijks de uitwerpselen en voedselresten uit het terrarium en maak het hele hok minstens een keer per maand grondig schoon. 
 
Sommige soorten houden een winterslaap van vier tot vijf maanden. Je kan deze nabootsen door ongeveer een maand van te voren de temperaturen sneller te doen zakken en het sneller donker te laten worden. Ongeveer 1,5 week voor de winterslaap van start gaat, mag je jouw leguaan niet meer voederen. Zitten de dieren eenmaal in hun winterslaap, dan zet je ze best op een veilige, koele plaats (bv. een kelder) waar ze deze periode in alle rust kunnen doorkomen. Natuurlijk hoef je jouw leguaan niet per se vijf maanden aan de kant te zetten, maar kan je de winterslaap verkorten tot 2 à 3 maanden. 
 
Leguanen eten voornamelijk insecten, fruit, bladeren en soms zelfs nestmuizen. Om de voedingswaarde van insecten te verhogen, kan je hen best vooraf bepoederen met reptielsupplementen (of je kan deze aan hun drinkwater toevoegen). 
 
Leguanen zijn allesbehalve knuffeldieren en houden er dus absoluut niet van om vertroeteld of opgepakt te worden. Het zijn leuke dieren om naar te kijken, maar het zullen nooit echt tamme huisdieren worden. Enkel met heel veel geduld en voorzichtigheid kan je hun vertrouwen winnen en zal je langzaamaan een band kunnen opbouwen met jouw leguaan. Voor kinderen zijn het ook niet meteen de meest geschikte huisdieren, aangezien ze onvoorspelbaar kunnen reageren en best wel scherpe klauwen hebben.

Welke reptielen mag ik houden in België?

Sinds oktober 2019 is er in Vlaanderen een ‘positieve lijst’ ingevoerd die bepaalt welke reptielen je in Vlaanderen mag houden en/of verkopen. Dieren die niet op deze lijst staan, mag je dus ook niet als huisdier houden! Wij hebben voor jullie een handig overzicht gemaakt van de goedgekeurde ‘leguanen’ in België:

 

Halsbandleguaan (Crotaphytus collaris)

De halsbandleguaan is de meest voorkomende soort en wordt het vaakst als huisdier gehouden. Eigenlijk is de halsbandleguaan geen echte leguaan, maar een hagedis die tot de leguanenfamilie behoort. Deze hagedissen zijn oorspronkelijk afkomstig uit het zuiden van de Verenigde Staten waar ze in warm en droog woestijngebied leven. De reptielen zijn zo’n 20 tot 35 centimeter lang en hebben een bruine, gele, groene of grijze kleur die meestal bedekt wordt door lichte vlekken. Zoals hun naam al doet vermoeden, heeft de halsbandleguaan ook twee donkere kringen rond zijn nek. Hierdoor lijkt het net alsof ze een echte halsband om hebben.  

 

Mohave halsbandleguaan (Crotaphytus bicinctores)

De Mohave halsbandleguaan wordt gemiddeld een beetje groter dan de gewone halsbandleguaan: de dieren hebben meestal een lengte tussen de 25 en 40 centimeter. Je kan deze hagedissen makkelijk herkennen aan hun uitzonderlijk lange staart die maar liefst de helft van hun gehele lichaamslengte in beslag neemt. Dat wil zeggen dat een mohave halsbandleguaan van 30 centimeter een staart van zo’n 15 centimeter achter zich heeft hangen! Ook deze variant heeft twee zwarte halsbanden om zijn nek en is afkomstig uit warm, zonnig woestijngebied. Wil je graag zien hoe deze soort eruit ziet? Scroll dan even naar boven. De mohave halsbandleguaan is namelijk de ster van onze hoofdfoto!

                   

Luipaardleguaan (Gambelia wislizenii)

Ook de luipaardleguaan is een hagedis die tot de leguaanachtigen behoort. Hij heeft een bruin lijf maar onderscheiden zich van de rest door de vele donkerbruine/zwarte luipaardvlekken op hun lichaam. De dieren hebben een gemiddelde lichaamslengte van 8 tot 15 centimeter. Wist je trouwens dat de vrouwtjes bij deze soort hagedissen groter zijn dan de mannetjes? De luipaardleguaan komt uit Noord-Amerika, waar hij in rotsachtig, droog gebied leeft aan de rand van woestijnen. Hij overleeft onder andere op planten, insecten en zelfs andere hagedissen!

 

Woestijnleguaan (Dipsosaurus dorsalis)

De woestijnleguaan wordt gemiddeld 50 centimeter lang en komt voornamelijk voor in de woestijnen van Mexico en de Verenigde Staten. Deze reptielen zijn echte hittemonsters en doen niets liever dan hele dagen in de zon liggen. Temperaturen rond de 47 graden zijn dan ook geen enkel probleem voor hen. De woestijnleguaan heeft een grijsbruine kleur zonder opvallende kenmerken.  

 

Gewone chuckwalla (Sauromalus ater)

De gewone chuckwalla ziet er als volgt uit: middelgrote hagedis met een gedrongen lichaam van ongeveer 40 à 50 centimeter lang in een groengrijze of bruingrijze kleur. De rug is bedekt met lichte vlekjes en zowel het lichaam als zijn dikke staart zijn donker gebandeerd. Zoals de meeste hagedissen uit deze lijst, komt ook de gewone chuckwalla uit Mexico en de Verenigde Staten. Hij houdt van droge en warme gebieden met vele mogelijkheden om zich te verstoppen. 

 

Reuzenchuckwalla (Sauromalus hispidus)

De reuzenchuckwalla, beter bekend onder de naam ‘stekelige chuckwalla’, is met zijn grootte van 60 à 80 centimeter wel degelijk een echte ‘reus’ onder de hagedissen. Zijn lijf heeft een donkerbruine kleur en is bedekt met horizontale, zwarte banden. Naarmate het dier ouder wordt, vervagen deze banden in een effen bruine of zwarte kleur. De reuzenchuckwalla werd ontdekt op Isla Ángel de la Guarda, in de Golf van Californië.

 

Maskerleguaan (Leiocephalus personatus)

Maskerleguanen zijn met een lichaamslengte tussen 6 en 14 centimeter bijzonder kleine hagedisjes. Ze komen voornamelijk voor in Caraïbisch gebied waar ze op zandstranden en in open bossen vertoeven. Maskerleguanen hebben een afgeplat lichaam met een krulstaart en hebben meestal een groengrijze of roodbruine kleur. Sommige van deze hagedissen hebben een stekelkam die vanop het hoofd tot aan de staart doorloopt. Ze zijn makkelijk te herkennen aan hun typerende zwarte maskertje langs hun ogen. 

 

Haïtiaanse krulstaart leguaan (Leiocephalus schreibersi)

De Haïtiaanse krulstaart leguaan heeft een groene kleur met een grijs buikje waarover horizontale, roodbruine banden lopen. De hagedissen zijn ongeveer 10 à 18 centimeter lang en afkomstig van de Dominicaanse Republiek en Haïti. Tegenwoordig zijn de dieren ook in Florida te vinden. 

 

Petrosaurus thalassinus

De petrosaurus thalassinus is een hagedis met een ietwat opvallend uiterlijk. Hij heeft een blauw hoofdje met twee oranjerode cirkels rond zijn ogen. Op zijn gele hals kan je blauwe vlekken en strepen terugvinden en ook op het uiteinde van zijn grijsblauwe staart lopen enkele donkere strepen. Deze hagedissen komen oorspronkelijk uit de Sierra la Laguna en zijn voornamelijk te vinden op rotsen met veel begroeiing. Ze worden meestal zo’n 35 centimeter lang. 

 

Blauwe stekelleguaan (Sceloporus cyanogenys)

Blauwe stekelleguanen zijn struis gebouwde dieren met een afgeplat lichaam en een gemiddelde lengte van 36 centimeter. De leguanen hebben hun naam te danken aan de puntige schubben op hun rug die net stekeltjes lijken. De blauwe stekelleguaan is, net zoals vele soortgenoten, afkomstig uit Mexico en komt ook in de Verenigde Staten voor. 

 

Woestijnstekelleguaan (Sceloporus magister)

Bij de woestijnstekelleguaan zijn er best grote uiterlijke verschillen tussen beide geslachten. Mannetjes hebben namelijk een opmerkelijke blauwgroene kleur op hun staart en flank én violetkleurige/blauwe vlekken op hun keel en buik. Vrouwtjes hebben deze opvallende kenmerken niet, maar dragen wel enkele donkere vlekken op hun buik en rug. Zowel bij mannetjes als vrouwtjes, staan er geelbruine vlekken op de schouders. De woestijnstekelleguaan wordt gemiddeld 14 centimeter lang en leeft in de woestijnen van zuidwestelijk Arizona.

En hoe zit het met de groene leguaan (Iguana iguana)?

De groene leguaan is misschien wel de meest bekende leguaansoort ter wereld. In België is het niet legaal om er zelf eentje in huis te halen, want het dier staat niet op de positieve lijst. Waarom dan niet, kan je wel denken? Groene leguanen kunnen wel schattig lijken wanneer je ze als klein hagedisje aankoopt, maar volwassen dieren kunnen tussen de 1,5 meter en 2 meter groot worden! Niet zo’n snoezig huisdiertje meer, hè? Bovendien hebben ze best scherpe nagels die behoorlijk pijn kunnen doen wanneer ze zich aan jou vastklampen. Ook hun lange, sterke staart slaat met gemak verschillende voorwerpen omver en wil je echt niet tegen je aan krijgen. Bovendien kunnen ze, net zoals elk huisdier, defensief reageren en zelfs bijten. Een beet van een groene leguaan is trouwens niet zonder risico’s en kan ernstige infecties met zich meebrengen. 
 
In Nederland daarentegen, mag je hem wel als huisdier nemen. Groene leguanen zijn rasechte groepsdieren en kan je dus eigenlijk niet alleen houden. Niettemin is het belangrijk een voldoende groot terrarium te kopen, zodat de leguanen zich op tijd en stond kunnen terugtrekken. Om agressie te vermijden, zet je nooit twee mannelijke leguanen samen. 
 
Waar moet je zo’n groene leguaan dan huisvesten? Wel, liefst heb je een tropisch regenwoudterrarium met een lengte en hoogte van minstens 3 meter en een breedte van minimum 2 meter ter beschikking. Natuurlijk geldt steeds de regel: hoe groter, hoe beter. In het terrarium moet de temperatuur overdag tussen 25 en 30 graden liggen en ’s nachts tussen 20 en 25 graden. Ook de luchtvochtigheid is van belang. Deze ligt best tussen 60 en 80% overdag en tussen 80 en 100% ’s nachts. Verder voorzie je voldoende klim- en verstopmogelijkheden en zorg je voor een zachte, droge bodembedekking (bijvoorbeeld: tegels of linoleum) die niet ingeslikt kan worden. Je hoort het al: een leguaan heeft eigenlijk zijn eigen slaapkamer nodig!
 
Wil je een groene leguaan graag tam maken dan kan dat, maar… je zal zeer veel geduld moeten uitoefenen. Zoals we al eerder zeiden, zijn leguanen voornamelijk ‘kijkdieren’ en worden ze niet graag vertroeteld. Toch kan het, omwille van zijn gestalte, handig zijn je groene leguaan iets of wat handtam te maken zodat je hem veilig kan verzorgen. Alleen door regelmatig contact te hebben met mensen die hem voeden en besproeien, zal de groene leguaan uiteindelijk mensen in zijn buurt dulden.