Beestig

Welke ratten kan je als huisdier houden?

De tamme rat stamt af van de wilde bruine rat of ‘rioolrat’, die ondertussen in allerlei kleuren en kleurcombinaties bestaat. Volledig witte ratten zouden zogezegd het vriendelijkst zijn, maar alle varianten zijn heel goed tam te maken en kunnen prima met mensen overweg. Omdat de tamme rat een afstammeling van de laboratoriumrat is, die vaak op grote schaal en op onverantwoorde manier – lees: inteelt – gekweekt werd, is hij wel gevoelig voor bepaalde kankers en aandoeningen van de luchtwegen. Ga dus best op zoek naar een kleinschalige rattenkweker of rattery die deze erfelijke afwijkingen eruit heeft gefokt.

Hoeveel plaats heeft een rat nodig?

Een rat is een actief beestje met veel nood aan lichaamsbeweging en afleiding, dus zorg dat zijn verblijf ruim genoeg is en voldoende uitdaging biedt. Voor twee ratten voorzie je best een kooi van zo’n 70 centimeter hoog, met een vloeroppervlak van 40 op 80 centimeter. Ratten zijn geboren klimmers, dus een kooi met verschillende verdiepingen is een feest voor je knaagdier. De tralies zijn best horizontaal, zodat je rat zich er makkelijk met zijn pootjes aan kan vastgrijpen en zo al klimmend zijn speelterrein aanzienlijk vergroot. 
 
Haal je rat ook zo nu en dan eens uit zijn kooi, zodat hij vrij rond kan rennen. Liever geen rattenkeutels in je huis? Maak dan een afgesloten ren waar hij zich kan uitleven zonder al te veel brokken te maken. Zorg wel dat hij genoeg schaduw heeft en hou je rat weg van elektronische apparaten.

 

Is een rat in z’n eentje gelukkig?

Ratten zijn sociale beestjes en houden helemaal niet van een eenzaam bestaan. Niet alleen gaan ze zich dan snel vervelen, maar ze kunnen ook echt depressief worden. Wil je een rat houden, kies dan meteen voor twee of drie dieren tegelijk en liefst uit hetzelfde nest. Naar ‘vreemdelingen’ toe zijn ratten namelijk niet zo open-minded en dan kunnen er weleens vechtpartijen ontstaan. Ook heel belangrijk: zet steeds dieren van hetzelfde geslacht samen. Ratten kweken namelijk als, euh … konijnen en kunnen om de drie tot vijf weken een nestje op de wereld zetten. En dat is misschien net ietsje te veel van het goede, niet?

Klopt het dat een rat stinkt?

Wie al eens last heeft gehad van een rattenplaag in huis, herkent de indringende, wat zurige geur meteen. Vooral de mannetjes verspreiden een niet zo prettig parfum dat naar muskus en ammoniak ruikt, vergelijkbaar met de geur van muizen. Castratie kan dit probleem quasi volledig verhelpen. Ook de urine van ratten heeft een scherpe geur, die zelfs irritatie aan de luchtwegen kan veroorzaken. Regelmatig het hok of de kooi verschonen is dus een absolute must, zowel voor je rat als voor je eigen welzijn! 
 
Eén voordeel: ratten zijn zo slim dat je hen kan aanleren om een ‘toilet’ te gebruiken. Zo blijft het merendeel van het hok wel schoon en hoef je enkel dit bakje – gevuld met bijvoorbeeld kattenzand – dagelijks te legen en schoon te maken. Voor de rest van het hok volstaat dan een wekelijkse poetsbeurt, waarbij je de bodembedekking volledig verwijdert en vervangt door een verse laag. Opgelet: het nestje waarin je rat slaapt, mag je niet te vaak vervangen omdat je rat hier stress van krijgt. Doe dit enkel als het nestmateriaal echt slecht ruikt. 

 

Wanneer slaapt een rat?

Net als hamsters zijn ratten in wezen nachtdieren, die actief worden van zodra het begint te schemeren. ‘s Nachts zijn ze druk in de weer en kunnen ze wel wat lawaai maken in hun kooi. Je zet je rat dus best niet bij jou in de slaapkamer, want dan doe je geen oog dicht! Overdag slapen ze veel en worden ze liever niet gestoord. Zorg dus zeker dat elke rat een plekje heeft waar hij zich kan terugtrekken en rustig een dutje kan doen. 
 
Toch kunnen ratten ook tijdens de dag actief uit de hoek komen. De meeste ratten passen zich zelfs aan het levensritme van hun baasjes aan en krijgen een energieboost wanneer bijvoorbeeld de kinderen uit school komen. Laat je rat vooral zijn eigen ding doen en forceer hem niet in een bepaald slaappatroon, zo blijven jullie de beste vriendjes.

 

Is een rat een geschikt huisdier voor kinderen?

In tegenstelling tot sommige andere knaagdieren, zijn tamme ratten prima huisdieren voor kinderen. Eens ze aan hun baasjes gewend zijn, laten ze zich zonder probleem oppakken en aaien. Terwijl een hamster, chinchilla of gerbil liever niet geknuffeld wordt, houdt een rat wel van een flinke dosis aandacht en affectie. Meer zelfs: ratten genieten op den duur echt van menselijk gezelschap en ‘liften’ graag met je mee op je schouder of in het borstzakje van je hemd. Bovendien zijn ze redelijk klein van omvang en dus makkelijk hanteerbaar voor kleine kinderhandjes. 
 
Leer je kinderen wel van jongs af aan om altijd voorzichtig met dieren om te gaan en blijf steeds in de buurt wanneer je kroost de rat uit zijn kooi haalt. Ratten zijn geen bijters, maar wanneer hij schrikt of zich in het nauw gedreven voelt, kan een rat weleens venijnig uithalen met z’n scherpe tandjes.

Kan een rat met andere huisdieren overweg?

Een rat is een prooidier en gaat instinctief op de vlucht voor zijn natuurlijke vijanden. Zeker voor katten, die erom bekend staan wel eens met een knaagdier tussen de tanden gesignaleerd te worden. Ook honden met een goed ontwikkeld jachtinstinct kunnen je nieuwe huisdier als een smakelijk hapje zien. Heb je al een kat of hond en wil je absoluut ook een rat in huis, dan zal je extra aandacht moeten besteden aan de veiligheid van zijn hok en je rat zeker niet los laten rondlopen. Sommige hondenrassen kan je aanleren om vriendelijk om te gaan met tamme ratten, maar we steken ons hand er niet voor in het vuur dat je trouwe viervoeter altijd zal onthouden dat je rat deel uitmaakt van je gezin.
 
Een rat hou je ook maar beter niet samen met kleinere knaagdieren, want die zouden zij op hun beurt als een prooi kunnen zien. 

 

Verspreiden ratten ziektes?

Ratten slepen een hardnekkig imago van ‘ziekteverspreiders’ met zich mee. Lange tijd werd geloofd dat ze in de middeleeuwen verantwoordelijk waren voor het verspreiden van de pest of ‘Zwarte Dood’, maar dat fabeltje is inmiddels weerlegd door nieuw onderzoek. Toch heeft de rat het moeilijk om die valse beschuldiging van zich af te schudden, en dat is niet helemaal onterecht. 
 
Wie ongewenst met ratten in of rond het huis zit, wil daar graag zo snel mogelijk van af. Niet alleen omdat ze veel schade veroorzaken, maar ook ziektes zoals salmonella kunnen overdragen wanneer ze in je keukenkast aan je voorraad knagen. Via hun uitwerpselen, urine en speeksel kunnen ze ook bacteriën, virussen en parasieten doorgeven aan de mens, als die hiermee in aanraking komt. De ziekte van Weil – ook wel de ‘rattenziekte’ genoemd – is vandaag de bekendste en gevaarlijkste aandoening die van rat op mens kan overgaan.
 
Natuurlijk is er een groot verschil tussen wilde en tamme ratten. Jouw huisdier leeft immers binnenshuis in een veilige, beschermde omgeving waar hij niet in contact komt met wilde ratten, van wie ze ziektekiemen kunnen doorkrijgen. Je hond of kat, die wél naar buiten gaat, heeft een veel grotere kans om ergens een ziekte op te lopen dan jouw tamme rat die veilig en wel in een soort quarantaine zit. Iets om over na te denken?

Kan je een rat trucjes leren?

Ratten zijn enorm intelligente en nieuwsgierige wezentjes. Ze staan te popelen om nieuwe dingen te ontdekken, dus hebben ze heel veel nood aan nieuwe prikkels die de dagelijkse routine van het leven in een kooi doorbreken. Je doet je rat er dus alleen maar plezier mee om hem regelmatig wat uitdagingen op z’n bord te schuiven. Ze zijn niet alleen dol op lege wc-rolletjes, touwtjes en ander speelgoed, maar houden ook van raadsels en puzzels om hun voer te bemachtigen. Geen wonder dat ratten tijdens psychologisch onderzoek vaak door een ingewikkeld doolhof gestuurd worden! 
 
Ga dus gerust aan het experimenteren en zorg dat je rat voldoende variatie in zijn leefomgeving krijgt. Denk eraan: na twee of drie dagen verliest hij z’n interesse in een nieuw ‘speeltje’ en moet je weer aan de slag om je rat happy te houden. Hoe meer tijd je al spelend met je rat doorbrengt, hoe sterker jullie band wordt en hoe meer hij jou zal vertrouwen. Wil je dat vertrouwen niet schaden? Zorg dan dat je je rat nooit straft! Zo krijg je alleen maar een angstige rat die zich afkeert van al je pogingen om hem iets aan te leren. Beloningen met voedsel (in een eerste fase) en aanmoedigingen met je stem, handgebaren of lichaamshouding zijn the way to go.