Beestig

Oorsprong: waar komen kalkoenen vandaan? 

Oorspronkelijk waren kalkoenen vooral te vinden in de bossen van Noord- en Midden-Amerika. Later veroverden de dieren de wereld als huisdier, eerst omwille van hun lekkere vlees (vertel dat maar liever niet aan je kalkoenen), maar later ook als gezellige tuinbewoner. 

Behalve op het Amerikaanse continent wonen er trouwens ook wilde kalkoenen in Duitsland en Nieuw-Zeeland. Het zijn overblijvers van ontsnapte huisdieren, die toch weer verwilderd zijn.  
 
 

Hoe ziet een kalkoen eruit? 

 
Lichaamsbouw van de kalkoen 

Maar wat is dan het verschil tussen een kalkoen en een kip op uiterlijk vlak? Een kalkoen kan je makkelijk herkennen aan zijn kale kop met felgekleurde en overvloedige lellen. Op het lichaam van een kalkoen zijn duizenden veren te vinden. Die veren vertonen een belangrijk verschil tussen mannelijke en vrouwelijke kalkoenen, zo zijn de veren van de mannelijke kalkoen heel wat kleurrijker dan die van een vrouwtje. 

Ook heeft een kalkoen vleugels en die kan hij zeker gebruiken! In het wild halen kalkoenen snelheden tot wel 90 kilometer per uur. Ook op de grond kunnen ze erg snel rennen. De kalkoen heeft ook een staart. Die kan hij naar beneden dragen, of trots omhoog opzetten. 
 
 

Grootte en gewicht 

Een kalkoen wordt tot wel 120 centimeter groot: daar kunnen je kippen bijlange niet aan tippen! De spanwijdte van haar vleugels bereikt al snel een lengte van 140 centimeter. Het gewicht wat daarbij hoort is zo'n tien kilogram. Dat maakt dat het een erg grote siervogel is. Wil jij toch liever een wat kleinere siervogel? Dan kies je best voor een parelhoen of de goudfazant, of sierkippen zoals de brahma, de araucana, het zijdehoen of de cochin. 
 
 

In welke kleuren komt de kalkoen voor? 

De kalkoen komt voor in erg veel verschillende kleuren. Die kleuren zijn vooral afhankelijk van het kalkoenras waar je mee te maken hebt. Wist jij dat er wel zo'n twintig verschillende rassen bestaan? Enkele bekende waar je misschien al van gehoord hebt zijn de Ronquières kalkoen (witte benen en een blauwe kop) en de Sologne kalkoen (zwarte veren). De kalkoen die in Amerika gegeten wordt is trouwens de broad breasted white kalkoen. 

Huisvesting van de kalkoen

Het belangrijkste om je kalkoenen gelukkig te maken is een groot stuk grond waar ze samenleven in een groepje. Kalkoenen leven voornamelijk op de grond, dus je hebt niet al te veel verrijkende elementen nodig. Waar ze je wel dankbaar voor zullen zijn, is een strobaal om in te pikken. Zorg ervoor dat je kalkoenren, of je tuin, voldoende afgespannen is. Kalkoenen kunnen namelijk wel vliegen, hoewel ze dat nooit voor lange afstanden doen. Zorg daarom voor aan afspanning van twee meter hoog.  

Heb jij geen grote tuin ter beschikking? Dan kan je de kalkoenen ook in een volière houden. Zo'n volière moet voor twee kalkoenen minstens zestien vierkante meter groot zijn, zodat ze voldoende kunnen bewegen. Zoals bij de meeste dieren geldt hier ook: hoe meer ruimte, hoe gelukkiger je vee!
 
Kalkoenen hebben een nachthok nodig om in te slapen. Dat is niet zozeer tegen de kou, want daar zijn ze goed tegen bestand, maar wel tegen roofdieren. Als je twee kalkoenen hebt, moet het nachthok zo'n negen vierkante meter groot zijn. In het wild houdt een kalkoen er wel van om in een boom te slapen. In jouw tuin kan je dat het best nabootsen met zitstokken in een nachthok. In het nachthok strooi je ook bodembedekking. Kies daarbij voor stro of houtkrullen. 

Kalkoenen houden ervan om een bad te nemen in zand. Zorg er dus voor dat er altijd een stofbad met zand beschikbaar is waar ze in kunnen rollen. 

 
  
Voeding: wat eet een kalkoen? 

Kalkoenen zijn omnivoren: ze eten zowel planten als dierlijk voedsel. Dat betekent niet dat je je kalkoen een biefstuk moet geven. Hun behoefte aan dierlijk voedsel beperkt zich grotendeels tot insecten, die zullen ze waarschijnlijk zelf vinden in je tuin. Zorg steeds voor voldoende drinkwater dat je dagelijks ververst. 

Kies voor een speciaal kalkoenvoer, hoog in eiwitten, dat je koopt in de dierenspeciaalzaak. Daarnaast kan je altijd groenvoer bijvoeren, zoals boerenkool of andere geschikte voedselrestjes. Neem overschotten tijdig weg, om schimmelvorming te voorkomen. Net zoals bij kippen, is maagkiezel een noodzakelijke aanvulling voor kalkoenen. Die kleine steentjes zorgen voor een betere vertering van het voedsel in de maag. Jonge kalkoenen hebben trouwens een ander voer (opfokvoer) nodig tot ze 18 weken oud zijn. 
 
 

Verzorging: hoeveel tijd heb je nodig om een kalkoen te verzorgen? 

De verzorging van een kalkoen is gelijkaardig aan die van kippen, alleen zijn deze dieren een stuk groter. 

Het is belangrijk om de kalkoen dagelijks van vers water en voedsel te voorzien. Ook het zandbakje moet dagelijks schoongemaakt worden. Kijk ten slotte dagelijks het nachthok na en spotclean het hok. Dat betekent dat je de vuile delen bodembedekking uit het hok haalt. Daarnaast moet je wekelijks het volledige hok schoonmaken en het ook controleren op ongedierte. 

Eén, twee of veel kalkoenen? 

Kalkoenen houd je best in een groepje want eenzame kalkoenen voelen zich erg ongelukkig. Net zoals bij kippen zet je geen meerdere mannetjes bij elkaar.  

Weet dat mannelijke kalkoenen erg aanvallend kunnen worden tegenover mensen. Vooral wanneer hij de mens al soortgenoot ziet, wil hij proberen om de baas te spelen. Zo zou hij wel eens kunnen pikken of vliegen tegen zijn eigenaar. Dat gebeurt eerder wanneer een kalkoen alleen gehouden wordt, alweer een reden om dat nooit te doen. Dit gedrag is op zich niet gevaarlijk voor volwassenen, de kalkoen zal je hoogstens kunnen verwonden. Met kinderen is het echter altijd opletten geblazen. 

Kalkoenen en kinderen

Kalkoenen zijn niet zo'n geschikt huisdier voor kinderen. Ze houden er namelijk helemaal niet van om vastgehouden of geknuffeld te worden en de mannetjes kunnen fel uit de hoek komen. 
 
 

Gezondheid: welke ziektes en aandoeningen komen voor bij de kalkoen? 

Wanneer je kalkoenen houdt, hou je best een oogje in het zeil om volgende aandoeningen te herkennen: 
 

• Worminfecties, bijvoorbeeld van spoelwormen kunnen fataal zijn voor jonge kalkoenen. 
   
• Blackhead (ook wel histomoniasis genoemd): jonge kalkoenen zijn vaak het slachtoffer van deze ziekte die afkomstig is uit de eitjes van spoelwormen. Die eitjes bereiken het lichaam van de kalkoen vaak via wormen of insecten die ze eten op de grond. De blinde darm wordt aangetast, waardoor er al snel nog meer problemen ontstaan. De darm wordt geïnfecteerd en meestal wordt ook de lever aangetast. De ziekte eindigt vaak met de dood van het dier en helaas is er geen geneesmiddel voor...  Zet daarom nooit kippen bij kalkoenen, want deze ziekte wordt door kippen overgebracht! 
   
• Huidmaden: vliegen leggen eitjes op de huid van de kalkoen. De maden van  de vliegen komen uit de eitjes op de huid. Daarna bijten ze zich een weg door de huid van de kalkoen, waardoor zij erg veel schade kunnen aanbrengen. 
   
• Hartproblemen 
   
• Vederluizen: ze blijven vooral rond de kop, vleugels en de cloaca van het dier zitten. Merk je op dat je kalkoen luizen heeft? Ga zo snel mogelijk op zoek naar een middel voor de behandeling! 

   
Merk je dat je kalkoen lusteloos is, niet meer eet en zich afzondert van de groep? Dan ga je best zo snel mogelijk naar een dierenarts. Zet in de tussentijd de zieke kalkoen ergens weg van de groep. Als de groep merkt dat de kalkoen ziek is, loop je het risico dat ze haar aanvallen om de rangorde in de groep te herstellen. 

Voor sommige medische ingrepen of andere gebeurtenissen is het belangrijk om de kalkoen toch op te tillen. Dan sta je best achter de kalkoen en sla je je beide armen om hem heen, alsof je hem een knuffel geeft. Ook de vleugels moeten in de knuffel zitten, anders zal de kalkoen deze wild op en neer slaan. Zo kan hij zowel zichzelf als jou bezeren. Probeer ten slotte zo voorzichtig mogelijk te zijn met de poten van de kalkoen, want die zijn erg kwetsbaar. 

Waarop letten als je een kalkoen koopt? 

Kalkoenen worden gemiddeld twaalf jaar oud, dat is een serieus engagement om aan te gaan. Bedenk vooraf wie er voor de diertjes zal zorgen als jij op vakantie gaat. Kalkoenen zijn niet het meest alledaagse huisdier, waardoor het sommige mensen misschien afschrikt om zorg te dragen voor jouw kalkoenen als jij even weg van huis bent. 

Als je mannelijke kalkoenen in je tuin haalt, bespreek je dat best eerst met je buren. Net als hanen maken mannelijke kalkoenen ook heel wat lawaai, wat betekent dat het geklok je buren overlast kan bezorgen. 

Ben jij ervan overtuigd dat een kalkoen het huisdier is voor jou? Dan kan je op zoek gaan naar een fokker waar je jonge kalkoenen kan kopen. Denk er wel aan dat de kalkoen nog enorm veel zal groeien tot meer dan een meter hoogte. Zoek op voorhand ook alle informatie op die je moet weten over het kalkoenenras dat jij wil aankopen. Hoe groot wordt het precies? Welke kleur zullen de volwassen dieren hebben? Welk karakter hebben ze en hoe moet je ze verzorgen? 

Als dit je eerste groepje kalkoenen is, dan kies je er best voor om geen kuikens in huis te halen maar dieren die al wat ouder zijn. Kuikens zijn namelijk nog niet zo sterk en kunnen makkelijker ziek worden. Bovendien hebben ze een erg specifieke verzorging nodig, wat misschien niet zo vanzelfsprekend is als nieuwe kalkoeneigenaar. 

Net als bij alle huisdieren moet je je kritisch opstellen wanneer je een fokker bezoekt. Hoe zit het met de leefomstandigheden van de dieren? Zien ze er gezond uit? Stel ook vragen rechtstreeks aan de fokker. Zijn de dieren ingeënt? Zijn het je eerste kalkoenen, dan kan de fokker je op weg helpen om een verantwoorde kalkoeneigenaar te worden.