Beestig

 
Hoeveel lammetjes werpt een ooi gemiddeld?

In het najaar, tussen oktober en november, komt de ram op bezoek in de stal van de ooi. En daar komen (meestal) kindjes van! De draagtijd van een schaap duurt gemiddeld 147 dagen, dus na ongeveer vijf maanden komen de lammetjes ter wereld. Meestal krijgt een ooi één of twee lammeren, maar soms ook drie of heel uitzonderlijk zelfs vier. Dan moet de schapenhouder de handen uit de mouwen steken, want een ooi heeft maar twee spenen en kan niet genoeg melk produceren voor zo’n kroostrijk gezin. Zo’n lammetje dat wordt weggenomen bij de moeder en met de papfles of de ‘lammerbar’ – een soort emmer met spenen eraan – grootgebracht, wordt een leblam, een potlam of een paplam genoemd.

Waarom moet een lammetje zo snel mogelijk drinken?

Vlak na de geboorte moet het lammetje zo snel mogelijk zijn weg naar de speen van zijn moeder vinden, want die allereerste melk – ‘biest’ of ‘colostrum’ – is enorm belangrijk voor de gezondheid van het lam. De biestmelk bevat namelijk veel meer vet en eiwitten dan gewone melk en zit bovendien boordevol antilichamen, die het lammetje beschermen tegen tal van ziektes en infecties. Lukt het niet meteen om te drinken bij de eigen moeder? Dan kan ook de biest van een andere ooi gebruikt worden, die net gelammerd heeft. In noodgevallen kan je ook een kunstbiest in poedervorm gebruiken, al is dit natuurlijk niet hetzelfde als the real deal. Hoe sneller, hoe meer en hoe vaker een lammetje biest te drinken krijgt, hoe sterker hij zal worden. De eerste 36 uur na de geboorte zijn cruciaal!
 
 

Wanneer komen lammetjes voor het eerst buiten?

De geboorte van de lammetjes wordt meestal in de maand maart ‘gepland’, omdat ze dan een grotere overlevingskans hebben: de temperaturen stijgen en er is meer voedsel te vinden. Al kan een ooi tijdens een zachte winter ook vanaf eind januari al werpen. In het vroege voorjaar zie je de eerste lammetjes dan al vrij snel op hun onstabiele pootjes door de weide huppelen. Amper twee tot drie dagen na hun geboorte komen ze voor het eerst voorzichtig uit de kraamstal piepen, maar eens ze de geur van de buitenlucht hebben geroken en de zon op het malse gras zien schijnen, kunnen ze echte bokkensprongen maken! En dat dartel gedrag behouden ze nog een hele tijd, soms zelfs tot anderhalf jaar na de geboorte.

Hoe zie je het verschil tussen een ooitje en een rammetje?

Al na enkele dagen kan je het verschil tussen een mannetje en een vrouwtje duidelijk zien. Niet alleen hebben de rammetjes duidelijk zichtbare teelballen, ook zijn ze dikker en steviger van lichaamsbouw dan de ooitjes, die wat lichter en fijner gebouwd zijn. De meeste ooien zullen in oktober of november van hun eerste levensjaar al gedekt worden en in het daaropvolgende voorjaar – wanneer ze exact één jaar oud zijn – zelf lammetjes krijgen. Eigenlijk is de ooi dan nog niet volledig volgroeid, wat de kans op complicaties voor moeder én kind tijdens de draagtijd en de worp aanzienlijk vergroot. Ze krijgt na de eerste dracht dan ook meestal maar één lammetje.
 
 

Waarom is een lammetje zo zacht?

Schapenwol staat erom bekend snel te jeuken en te prikken als je een gevoelige huid hebt. Wil je een warme trui die zachter aanvoelt op je vel en minder irritatie veroorzaakt, dan kies je beter voor lamswol. Dit is de wol van de allereerste scheerbeurt van een jong schaap, dat gemiddeld zo’n zeven maanden oud is, al worden sommige lammeren al eerder geschoren. Hoe ouder het schaap, hoe dikker en ruwer de wolhaartjes in zijn vacht. Voor de allerzachtste wol wordt de ondervacht van de lammeren gebruikt, die bestaat uit ultrafijne, donsachtige haartjes. Vaak heeft ook het specifieke schapenras een invloed op de zachtheid van de lamswol. Wist je trouwens dat wol van nature ademend, waterafstotend en hypoallergeen is?

Hoe herkent het moederschaap haar lammetjes op de weide?

De meeste schapenhouders hebben natuurlijk meer dan één schaap op hun weide staan. Schapen zijn immers kuddedieren, dus hou je ze best met minstens vier of vijf dieren samen. Tijdens de lammerperiode kan het dan ook best druk worden: op een maand tijd kunnen er heel wat nieuwe aanwinsten het levenslicht zien in de kraamstal. Binnen de kortste keren huppelen er dus een heleboel hongerige lammetjes in de weide. Hoe weet de ooi nu nog welk lammetje uit haar buik gekomen is? Simpel, ze communiceren met elkaar! Lammetjes herkennen hun moeder aan haar gemekker, terwijl de ooien hun kleien spruiten uit de groep kunnen halen op basis van hun geur, hun uiterlijk en de geluiden die ze maken. Zo komt altijd het juiste lammetje drinken bij de juiste ooi. 
 
Leuk weetje: schapen kunnen niet alleen tot wel vijftig andere schapen in de weide herkennen én twee jaar lang onthouden, maar ook emoties afleiden van menselijke gezichtsuitdrukkingen. Uit onderzoek blijkt dat ze meer van een glimlach dan van een frons houden. Gelukkig brengen kleine lammetjes vanzelf een glimlach op je gezicht!