Hoe ziet een chinchilla eruit?
De chinchilla komt net zoals de cavia uit het Zuid-Amerikaanse Andes-gebergte. Hun dichte vacht, die voorkomt in verschillende grijstinten met een lichtere buikzijde, is gegeerd in de bontindustrie. In het wild komt de chinchilla daardoor bijna niet meer voor, het is dan ook een beschermde diersoort. Omdat er zoveel haren op elkaar gepakt staan op de chinchillahuid, staan de haren recht overeind. Dat verklaart hun zachte uitstraling.De chinchilla is 25 tot 35 cm lang, met een staart van nog eens rond de 15 cm, en weegt ongeveer een halve kilogram. Ze hebben grote oren en imposante snorharen, tot wel 13 cm lang! In tegenstelling tot de cavia, heeft de chinchilla een opvallende, pluizige staart. Chinchilla's maken typische knorrende en piepende geluid, wanneer ze alarm slaan, kan je hen horen 'fluiten'.
We kennen de chinchilla vooral in hun standaard grijze kleur, maar doorheen jaren van fokken zijn ook andere kleurslagen ontstaan. Zo zijn er o.a. de kleuren beige, wit, bruin, zwart, abrikoos, violet en saffier gekende chinchillakleuren. Er komen ook combinaties van kleuren voor, waardoor de chinchilla een bont uiterlijk krijgt.
Tenslotte komen er behalve de kortharige chinchilla ook andere vachttypes voor. De angora is een langharige chinchilla met nog langere haren rondom de oren. De curly chinchilla heeft krulharen. Een combinatie van de twee noemt men een curly angora chinchilla.
Waar kan je een chinchilla kopen?
Er zijn verschillende manieren om een chinchilla te verkrijgen, maar de beste manier is via een betrouwbare (hobby)fokker of een dierenopvang. Goede fokkers kennen hun dieren door en door en kunnen je veel vertellen over hun gedrag, karakter en leeftijd. Ook voor informatie over de ouderdieren kan je bij hen terecht. Wanneer je een dier uit een asiel haalt, help je het letterlijk aan een beter leven. Welke optie je ook kiest, wees er zeker van dat jouw chinchilla gezond is. Vraag ook na of je zeker een tamme chinchilla (Chinchilla lanigera) aankoopt. Sommige louche dierenhandelaars verkopen ook andere, illegale soorten of chinchilla's die in het wild gevangen werden.Neem deze checklist rustig door wanneer je je toekomstige chinchilla's (want je koopt er best ineens twee, zie verder) bezoekt:
- Zien hun tanden er gezond uit? Gezonde tanden zijn oranje-geel van kleur en niet extreem lang (de bovenste voortanden mogen niet over de onderste heen vallen).
- Is hun neus schoon en droog, ademen de dieren zonder dat je het hoort?
- Zijn de ogen helder en zonder tranen?
- Zie je geen kwijl aan hun kop of pootjes hangen?
- Is hun vacht glanzend (niet dof!) en zonder kale plekken?
- Is het verblijf van de chinchilla's schoon en uitdagend (klim- en rustplekken) en hebben ze toegang tot vers water?
Heb je je chinchilla's uitgekozen? Transporteer hen dan in een geschikte transportmand (bijvoorbeeld voor katten) met voldoende ventilatiegaten. Gebruik geen kartonnen doos, want die knagen ze in een mum van tijd helemaal kapot. Zet de chinchilla's thuis meteen in hun klaargemaakte kooi en laat hen de eerstvolgende uren ongestoord hun nieuwe woning verkennen.
Eén chinchilla is geen chinchilla
Chinchilla’s zijn enorm sociale dieren die in het wild in kolonies leefden. Een chinchilla die je alleen houdt, zal lusteloos worden of andere gedragsproblemen vertonen. Kies je voor een jonge chinchilla? Neem er dan meteen twee, liefst van hetzelfde geslacht (of laat een koppel castreren). Als ze van jongs af aan samenzitten, kunnen ze meestal zonder problemen samen blijven hokken. Zet nooit zomaar een speelkameraad bij een chinchilla die je al langer hebt. Volwassen chinchilla’s zijn moeilijker te combineren en vragen een uitgebreide introductie. Om dit zonder slag of stoot te laten verlopen, vraag je best hulp aan een gedragsspecialist. Hoe oud je chinchilla ook is, interactie met een soortgenoot is onmisbaar!Een chinchilla die je alleen houdt, zal lusteloos worden of andere gedragsproblemen vertonen
Chinchilla's houden van een stofbad
Chinchilla’s nemen een paar keer per week een stofbad, waarbij ze hun vacht ontdoen van overtollig vuil en vet. Ook rollen en spelen in het zand is voor deze dieren dolle pret. Geef hen dus toegang tot een schaal gevuld met chinchillazand. De schaal moet groot genoeg zijn omdat een chinchilla er volledig in kan rollen. Reken op een minimum van 30 op 40 cm. Maar let op: chinchilla’s zijn absoluut geen waterratten! Als je chinchilla nat wordt, kan hij zelfs huidinfecties krijgen. Zorg dus dat je hem snel droogt als hij in contact komt met water.Welke kooi heeft een chinchilla nodig?
Chinchilla’s zijn stressgevoelige diertjes en zullen het waarderen als je hen onnodige stress bespaart. Zet hun kooi op een rustige plaats, waar geen drukke huishoudelijke taken uitgevoerd worden. Ze houden niet van lawaai en staan dus liever niet naast een radio of tv.Chinchilla’s zijn ook echte klimmers die graag springen. Voorzie dus een voldoende grote kooi met meerdere verdiepingen en stevig klimmateriaal. Tunnels en uitkijkposten zorgen voor extra uitdaging. De minimale maten voor een chinchillakooi zijn 80 op 50 cm, met een hoogte van 100 cm. Voor elke extra chinchilla reken je 40 cm extra in de breedte en de lengte. Let op met goedkope kooien: als rasechte knagers, bijten ze zich zelfs een weg door plastic.
Daarnaast zijn deze grijze knagers erg gevoelig voor hitte, vochtigheid en tocht. Omdat ze zelf niet kunnen zweten, moet hun omgevingstemperatuur aangepast zijn aan hun noden. Ideaal is een temperatuur tussen de 15 en 25° C. Plaats de kooi 's zomers dus nooit in het volle zonlicht!
In de kooi zet je standaard vers water, chinchillakorrels, een grote pluk hooi en een zandbad gevuld met chinchillazand. Aangezien chinchilla’s prooidieren zijn, hebben ze schuilplekken nodig om zich veilig te voelen. Kies bijvoorbeeld voor enkele houten huisjes, die ook als nestplek kunnen dienen. Ook knaaghout is onmisbaar, bijvoorbeeld een verse wilgentak. Door hierop te kauwen, houden ze hun eigen tandgroei bij. Op de bodem van de kooi leg je strooiselmateriaal, bijvoorbeeld houtsnippers of vlas.
Bied geregeld nieuw spelmateriaal aan, zodat de chinchilla niet begint met het verbouwen van zijn kooi. Chinchilla's die zich vervelen, worden pathologische traliebijters met tandproblemen tot gevolg. Een rol toiletpapier of wat papiersnippers, een lekkere houten tak of een kartonnen doos zijn toppers!
Wat eet een chinchilla?
Chinchilla's zijn knaagdieren die leven op een dieet van plantaardig voedsel. Daarbij eten ze vooral gras en kruiden, ze lusten geen granen, noten en zaden. Onbeperkt vers hooi is dus een must. Wissel af tussen grashooi en andere hooisoorten.Met chinchillakorrels krijgen je diertjes ook de nodige vitamines en mineralen binnen. Gedroogde kruiden zorgen dan weer voor een afwisselend tussendoortje. Ook bladgroenten (sla, spinazie, andijvie, witlof ...) en courgette zijn een welgekomen verrassing, maar hou er rekening mee dat niet elke groente geschikt is voor chinchilla's. Wat je o.a. niet mag geven: wortelen, erwten, pompoen, alle koolsoorten, tomaat, komkommer, maïs. Heb je tijd om verse kruiden te plukken? Trakteer je knaagdieren dan eens op vers gras, paardenbloemen, brandnetels of zevenblad. Een keer per week een klein stukje appel of peer kan geen kwaad.
Geef je chinchilla ook altijd toegang tot knaagbaar materiaal, zoals wilgentwijgen of takken van een fruitboom. Geef in geen geval een knaagsteen, want die zorgt voor blaasstenen.
Zorg dagelijks voor vers water. Dat is nodig omdat chinchilla's vooral droog hooi eten. Krijgen ze veel verse extra's, dan zullen ze minder drinken.
Is de chinchilla een knuffeldier?
Geef je chinchilla’s de tijd die ze nodig hebben en overhaast niets. Zodra je hun vertrouwen hebt, zullen ze uit je handen eten en wie weet zelfs op je schouder klimmen. Hou er wel rekening mee dat deze diertjes over het algemeen niet houden van nauw lichamelijk contact met mensen. Wil je van je chinchilla een echte knuffelaar maken? Dan is één ding van ontzettend groot belang: pak hem nooit vast bij zijn nekvel. Wanneer chinchilla’s zich bedreigd voelen of stress ervaren, laat hun vacht los. Je hebt dan letterlijk enkel hun pels vast. Wees in elke situatie voorzichtig en zachtaardig, want ook de ribbenkast van het dier is erg fragiel. Wil je je chinchilla toch optillen, benader hem dan langs opzij en neem hem vast bij de schouders, terwijl je andere hand voor ondersteuning zorgt.Past een chinchilla bij jouw gezin? Hoeveel tijd kost de verzorging van een chinchilla?
Chinchilla’s worden gemiddeld 10 tot 15 jaar oud en zullen dus een groot deel van je leven bij je blijven wonen. Bovendien zijn het nachtdieren die overdag veel slapen. Werk je overdag? Dan is een chinchilla ideaal, omdat je ze ’s ochtends kan verzorgen en er ’s avonds van kan genieten. Heb je jonge kinderen in huis? Dan zijn chinchilla’s minder geschikt, omdat hun dag- en nachtritme precies het tegenovergestelde is. Ben je een moeilijke slaper en word je wakker van het minste geluidje in huis? Ook dan is de nachtactieve chinchilla misschien niet zo'n goed idee.Trek dagelijks 30 tot 45 minuten uit om bezig te zijn met je chinchilla's. In die tijd zorg je voor de dagelijkse verzorging (oud voedsel en hooi verwijderen, water verversen, voederen, uitwerpselen verwijderen, nestmateriaal aanvullen ...) en gebruik de rest van je tijd om hen te laten wennen aan jouw aanwezigheid. Eén keer per week besteed je wat meer tijd aan het schoonmaken van het hok, waarbij je o.a. eet- en drinkkommen afwast, het chinchillazand ververst (of schoonmaakt) en knabbelmateriaal ververst. Het is geen overbodige luxe om maandelijks de volledige kooi aan een grondige schoonmaakbeurt te onderwerpen.
Welke gezondheidsproblemen kan je chinchilla tegenkomen?
Ga op zoek naar een dierenarts die ervaring heeft met chinchilla's, zodat jouw diertjes de allerbeste zorgen krijgen wanneer het even wat minder goed gaat met de gezondheid. Zie je de vacht van je chinchilla doffer worden, heeft hij diarre, tranen de ogen, ademt hij zwaar of eet/drinkt hij minder? Dan ga je best meteen naar de dierenarts. Chinchilla's zijn prooidieren die pas heel laat laten merken dat ze zich niet goed voelen.Deze gezondheidsproblemen komen voor bij chinchilla's:
- Tandproblemen: door een gebrek aan geschikt kauwmateriaal, slijten de snijtanden onvoldoende af. Ook traliebijters ontwikkelen vaak tandproblemen.
- Overgewicht: een chinchilla die onvoldoende ruwvoer (hooi) en te veel suikerrijk of zetmeelrijk voer eet (noten, wortels, appels), wordt al snel te dik. Deze diertjes zijn gemaakt voor een caloriearm dieet! De lever van een te dikke chinchilla kan vervetten, waardoor je dier in levensgevaar komt.
- Parasieten: net zoals andere dieren, kan een chinchilla ook last krijgen van vlooien en mijten.
- Darmproblemen: een verkeerde voeding of een plotse verandering in dieet, kan de darmen van je chinchilla op stelten zetten.
