Beestig

Oorsprong – waar komt de ko shamo vandaan?

De ko shamo is een bijzonder Japans kippenras uit de shamofamilie. Van de zeven leden binnen die clan is de ko shamo de kleinste. Tot voor de jaren ‘80 kwamen ko shamo’s in Europa amper voor, maar nu is het een razend populair ras. Ook in België kan je er steeds meer terugvinden. De naam van het ras betekent letterlijk kleine (‘ko’) Thailander (‘shamo’, wat een verbastering is van het woord ‘Siam’, de oude naam van ‘Thailand’), hoewel velen ook beweren dat de betekenis van dit ras ‘kleine vechter’ is.
 
Deze kip is namelijk een echt vechthoen, een kippenras dat oorspronkelijk gefokt werd om deel te nemen aan hanengevechten. In sommige verre oorden (o.a. in Japan, het land van oorsprong van dit ras) vinden deze gruwelijke praktijken nog steeds plaats. Zo’n hanengevecht gaat er vaak hevig aan toe, met ernstige fysieke en mentale trauma’s voor de kippen tot gevolg. Gelukkig is het hier bij ons wel verboden om vechtgrage dieren tegen elkaar uit te spelen en wordt het ras uitsluitend gefokt als sierras. 
 
 

Uiterlijk – hoe herken je de ko shamo? 

De ko shamo herken je meteen aan haar fier rechtopstaande, bijna verticale houding. De borst, hals en kop van deze kip staan - vooral bij de haan - zo goed als rechtlijnig boven elkaar. Deze vechtersbaas ziet er ook heel stoer uit door haar sterke en gespierde lichaam. Op de foto’s valt het misschien niet op, maar de ko shamo behoort tot de krielrassen en is dus erg klein: een haan weegt ongeveer 0,9 kilogram en een hen zo’n 0,7 kilogram. 
 
Haar verenkleed ziet er een beetje ‘sjofel’ uit: doorheen het korte en dunne verendek kan je vaak haar opvallend rode huid spotten. Wil je graag een kip met een glanzend, dik verenkleed? Dan haal je dus best een andere kip in huis. Vooral de hanen hebben vaak een felrode streep op de borst, wat niets anders is dan een kale plek door gebrek aan bevedering. 
 
Een raskenmerk waarover onder liefhebbers veel discussie gevoerd wordt, is de zogenaamde ‘open vleugel’.  Volgens de Japanse rasstandaard is die verplicht, hoewel het volgens sommigen een extreme anatomische afwijking is die de vogels in het vliegen belemmeren. Hoewel ze alle slagpennen bezitten, zit er een opening tussen de grote en de kleine slagpennen waardoor de vleugels zich onvoldoende kunnen afduwen op de lucht. Bij alle andere rassen is dit dan ook een grote fout die sterk afgestraft wordt op tentoonstellingen, maar ondertussen wordt voor dit ras een uitzondering gemaakt waardoor er toch met dit kenmerk verder gefokt wordt – ook in ons land. 

De snavel van de ko shamo is dik en kort en het ras heeft een roos-achtige, meerrijïge erwtenkam. Een kip met een doorsnee erwtenkam heeft drie rijen kamwerk, terwijl de ko shamo er een vijftal heeft. De vleugels zijn kort en goed gespierd. De typische staartvorm noemt men ook wel eens een ‘garnaalstaart’. De ogen van de ko shamo zijn groot en wit, wat haar agressiviteit benadrukt. De kip zelf komt in verschillende kleurvarianten voor: koek/koek (= zwart en wit), zwart/rood, wit, ginger …
 
 

Karakter en opvoeding – de ko shamo is een selectieve vechtersbaas

De ko shamo-haan is een selectieve vechtersbaas. Wat we daarmee bedoelen? Wel, deze kip durft agressief uit de hoek te komen, maar niet tegen iedereen. Hij is poeslief tegen zijn verzorgers waardoor je er als mens meestal geen schrik van moet hebben. Maar een andere haan of een kip van een ander ras kijkt wel beter uit. De ko shamo wil zijn terrein en zijn vrouwtjes niet delen met anderen. Hij gaat dan ook over lijken om zijn bezittingen te beschermen. Zet dus nooit twee hanen van dit ras bij elkaar, of je kan al snel een kippenbegrafenis regelen. 
 
De ko shamo kent naast haar agressieve kantje ook een actieve en intelligente zijde. Het is een ras dat graag vrij rondscharrelt. Hoewel er wordt gezegd dat dit ras weinig ruimte nodig heeft, is ons advies om altijd een grote ren te voorzien - zeker voor dieren met zoveel energie als de ko shamo. Zo kunnen ze steeds vrij rondlopen en gaan ze zich niet te makkelijk vervelen. Het is geen echt legras, maar toch legt de hen ongeveer 100 eieren per jaar – en dat vooral in het voorjaar.
 
 

Voeding en verzorging – welke verzorging heeft een ko shamo nodig? 

Net zoals andere kippen, hou je de ko shamo best niet alleen. Kippen hebben echt nood aan soortgenoten, op z’n minst enkele andere vrouwtjes en als je buurt dat toelaat, ook een haan bij de harem. Het is een fabeltje dat de ko shamo niet veel plaats nodig heeft. Elke kip is pas gelukkig wanneer ze kan scharrelen en exploreren en hoe meer ruimte je ze kan geven, hoe beter! Zorg dus voor een ruim hok en vooral een geschikte kippenren. 
 
Omdat ko shamo’s niet gezegend zijn met een stevig verenpak is het belangrijk dat hun hok tocht en vochtvrij is. Zorg er dan ook voor dat het goed geïsoleerd is en voorzie een goede, dikke laag bodembedekking in het hok. De ko shamo kan nogal eenkennig zijn en vooral de hanen dulden geen andere kippenrassen in hun buurt - zelfs als het vrouwtjes zijn. Het is dan ook geen goed idee om verschillende rassen samen te plaatsen met deze Japanner. Wil je toch verschillende rassen houden? Houd de ko shamo dan best apart!

Leg je ko shamo’s in de koude wintermaanden extra in de watten met voldoende voedsel, zeker vlak voor ze op stok gaa. Ze zijn namelijk gevoelig voor hypoglycemie – een lage bloedsuikerspiegel – wanneer ze langer dan zes uur niks hebben gegeten. Ben je dus een volledige dag het huis uit? Zorg dan voor eten à volonté om de ganse dag door te komen. Voorzie ook steeds vers en schoon water en hang een bakje met kippengrit op voor stevige eierschalen. 

 
  
Gezondheid en levensverwachting – voor welke kwaaltjes en ziektes is de ko shamo vatbaar?

De ko shamo is erg sterk en gespierd. Die forse spiervezels kunnen ontstoken raken wanneer ze beroerd worden, bijvoorbeeld door een injectiespuit. Moeten je kippen langs de dierenarts voor een vaccin of een andere behandeling. Vraag dan om injecties steeds onderhuids en niet intramusculair toe te dienen. De ko shamo is een relatief gezond ras, maar ze zijn wel gevoelig voor enkele aandoeningen: 
 
Coccidiose is een sluwe killer omdat het zo moeilijk op te merken is. De oorzaak van coccidiose is een eencellige darmparasiet ‘Eimeria’ waarvan zeven varianten voorkomen bij kippen. Deze aandoening richt vooral schade aan in de darmwand van de kip. Zo kan je coccidiose herkennen:
 

• De kip heeft een bleke kop
   
• De ontlasting heeft een vreemde kleur en wordt slijmerig
   
• Het verenkleed wordt ruwer 
   
• De kip zit af en toe wat bol 
   
• De darmen van de kip kunnen wat opgezet zijn 

 
Histomoniasis – ook wel gekend als ‘blackhead disease’ – is een parasitaire aandoening die voornamelijk bij kalkoenen voorkomt, maar ook kippen en hoenderachtigen kunnen gevoelig zijn voor deze ziekte. Bij histomoniasis zwellen de slijmvliezen en wordt schade aangericht in de blinde darm. De dieren raken vooral besmet doordat ze in contact komen met besmet strooisel. Zo kan je histomoniasis herkennen:
 

• De kip zondert zich af, levenloos met het hoofd naar beneden en halfopen ogen
   
• Verlies aan eetlust en gewicht
   
• De kop kleurt zwart
   
• Je ziet bloed in de ontlasting
   
• De kip heeft diarree

 
  
Waar kan je een ko shamo kopen?

De Ko Shamo wordt vaak gehouden als sierkip in België waardoor je niet zo lang zal moeten zoeken om een fokker te vinden. Maar ga niet voor de eerste de beste fokker en ga na of de kippen er gezond uitzien: hebben ze heldere ogen en een proper verendek? Ga voor je overgaat tot de aankoop van deze vechthoender ook nog even deze checklist af, zodat je perfect voorbereid bent op de komst van je unieke vogels: 
 

• Zorg ervoor dat je kippen ruimte hebben om vrij rond te scharrelen en voorzie een degelijk, goed geïsoleerd kippenhok.
   
• Vul het kippenhok met stro of houtkrullen.
   
• Zorg voor een voerautomaat waarin het eten en andere snacks steeds aangevuld worden. Een ko shamo heeft liefst de hele dag door toegang tot eten om een lage bloedsuikerspiegel te voorkomen.
   
• Het zijn misschien geen echte legkippen, toch legt de ko shamo-hen zo’n 100 eieren per jaar! Zorg er dan ook voor dat de ko shamo toegang heeft tot kippengrit. Grit zorgt er immers voor dat de kippen genoeg calcium binnen krijgen en dat resulteert dan weer in sterke eierschalen!

  
Heb je er al eens aan gedacht om een ko shamo uit het asiel of een ander opvangcentrum te redden? Een asiel associeer je misschien niet onmiddellijk met kippen, maar ook daar zitten verschillende hennen en hanen op een nieuw huisje te wachten. En wie weet kom je daar de ko shamo (of een andere kip) van je dromen tegen!