Waarom zo’n korte snuit?
Bij het ontstaan van deze hondenrassen was hun snuit helemaal nog niet zo gek gevormd. Het waren gezonde honden die gekenmerkt werden door een iets kortere snuit dan we gewoon zijn bij andere hondenrassen.Maar zoals dat met het doorfokken van gezelschapshonden wel vaker gebeurt, gingen fokkers hier steeds verder en verder in. Ze kweekten enkel verder met ouderdieren die een kortere snuit hadden dan anderen en selecteerden uit hun nakomelingen dieren met een nog kortere schedel.
Na enkele generaties ontstonden de kortsnuitige honden die we nu als rastypisch beschouwen, maar die eigenlijk ernstig misvormd zijn. Door te selecteren op uiterlijk, werd de gezondheid van de dieren op de tweede plaats gezet.
Wat zijn de gevolgen van een korte schedel?
Hoewel kortsnuitige rassen heel wat medische problemen hebben, lijden ze het vaakst aan aandoeningen die met het ademhalingsstelsel te maken hebben. Het geheel van die luchtwegafwijkingen wordt verzameld onder de noemer ‘Brachycefaal Obstructief Syndroom’. De kortsnuitige rassen worden ‘brachycefalen’ genoemd, waar ‘brachy’ staat voor ‘kort’, en ‘cefaal’ voor schedel.Het Brachycefaal Obstructief Syndroom (BOS) houdt in:
Al deze luchtwegaandoeningen samen zorgen ervoor dat een kortsnuit veel meer inspanning moet leveren om lucht naar binnen te zuigen, terwijl het ademhalen normaal als ‘vanzelf’ moet gaan. Dat heeft een verminderde levenskwaliteit tot gevolg: honden met een korte snuit kunnen geen inspanningen leveren en zijn extreem vatbaar voor oververhitting.
- Te smalle neusgaten, waardoor de ademhaling moeilijker gaat. Topsporters kiezen bewust voor een intensievere training met maskers die hun ademhaling bemoeilijkt. Kortsnuiten kunnen die keuze niet maken. Probeer zelf maar eens te ademen terwijl je je neusgaten voor 90% toeknijpt!
- Een te lang zacht gehemelte, dat bij het inademen mee in de luchtpijp wordt gezogen. Dat zachte gehemelte ligt als een soort ‘dekseltje’ over de ingang van de luchtpijp, waardoor de diameter van de luchtpijpingang veel nauwer wordt. Dat versterkt het vorige probleem.
- Behalve een nauwere ingang (door het zachte gehemelte), heeft de luchtpijp over de gehele lengte een smallere diameter dan bij andere rassen van dezelfde grootte. Daardoor leven de dieren in een constante ademnood. Om je een idee te geven: bij de gemiddelde hond neemt de luchtpijp ongeveer 25% van de diameter van de nek in beslag, bij een kortsnuit is dat slechts 16%. Dat is een derde minder!
Al deze luchtwegaandoeningen samen zorgen ervoor dat een kortsnuit veel meer inspanning moet leveren om lucht naar binnen te zuigen, terwijl het ademhalen normaal als ‘vanzelf’ moet gaan. Dat heeft een verminderde levenskwaliteit tot gevolg: honden met een korte snuit kunnen geen inspanningen leveren en zijn extreem vatbaar voor oververhitting.
Andere gezondheidsproblemen die vaker voorkomen dan bij andere rassen:
- Een te kleine schedel, waardoor de dieren continu hoofdpijn hebben. Hun hersenen zijn letterlijk ‘te groot’ voor hun schedel.
- Een ander gevolg van de kleine schedel zijn de uitpuilende ogen. Daardoor zijn zulke honden soms niet in staat om hun ogen te sluiten tijdens het slapen, waardoor die telkens weer uitdrogen. Ook lopen ze gemakkelijker oogkwetsuren op omdat de ogen enerzijds verder vooruitsteken en anderzijds niet beschermd worden door de oogleden.
- Kortsnuitige honden hebben vaak nog meer oogproblemen, zoals een verminderde traanproductie en oogontstekingen ten gevolge van haartjes die het oog irriteren. Ook een ‘cherry eye’ komt vaker dan gemiddeld voor bij deze rassen, een aandoening waarbij de traanklier onder het derde ooglid gaat uitpuilen en verwijderd moet worden.
- Overmatige huidplooien (‘rimpels’) in het aangezicht zorgen voor chronische huidontstekingen.
- Orthopedische problemen doen zich vooral voor ter hoogte van de rug. De korte rug met misvormde ruggenwervels, is erg gevoelig aan hernia’s. Die kunnen zo ernstig zijn, dat de achterpoten verlamd raken. De kurkentrekkervormige staart geeft vaak aanleiding tot chronische ontstekingen in de huidplooi onder de staart.
- Deze rassen krijgen vaker dan normaal last van allergieën en oorontstekingen.
- Het onvermogen om zich natuurlijk voort te planten: zowel de paring als de bevalling verlopen vaak moeizaam. Door hun korte en geblokte lichaam, lukt de paring niet op natuurlijke wijze. De grote schedel van de pups geraakt dan weer niet door het geboortekanaal, waardoor een keizersnede noodzakelijk is.
Zonder hulp van de mens, zouden deze rassen binnen één generatie grotendeels uitsterven! Dat zegt heel veel over de gezondheidstoestand waarin deze honden verkeren. Een ras dat in de natuur geen enkele overlevingskans heeft, dat is niet normaal. (Joshua Dutré)
Welke rassen behoren tot de kortsnuitigen?
De Franse bulldog, de Engelse Bulldog, de mopshond en de Boston Terriër zijn de meest gekende BOS-lijders. Maar er zijn nog een heleboel andere rassen die te maken krijgen met minstens enkele van bovenstaande problemen. Er zijn trouwens ook kortsnuitige katten en konijnen met dezelfde problematiek. O.a. volgende hondenrassen hebben vaak een te korte snuit:- Franse bulldog
- Engelse bulldog
- mopshond
- Boston terriër
- cavalier King Charles spaniël
- chihuahua
- cairn terriër
- dwergkeeshond of ‘pomeriaantje’
- boxer
- shih-tzu
- pekinees
- affenpinscher
- griffon Belge en griffon Bruxelles
- Japanse spaniël
- Bordeaux dog
- bullmastiff
- shar-pei
Waarom kiezen mensen toch voor een ras met een korte snuit?
Wie alle info hierboven gelezen heeft, vraagt zich misschien af waarom mensen toch nog steeds voor zo’n hondje kiezen. Dat heeft helaas ook met het rastypische uiterlijk te maken. De grote, uitpuilende ogen die vooraan het hoofd geplaatst zijn, wakkeren ons zorginstinct aan. De honden doen ons denken aan menselijke baby’s, ook als ze volwassen zijn.Daarnaast staan deze rassen, vooral de kleinere dan, bekend om hun lieve, rustige en makkelijke karakter. Sommige bronnen raden ze zelfs aan als de ‘ideale hond voor op een appartement!’. Wie om die redenen overweegt om een kortsnuitige hond aan te schaffen, denkt er best even over na waarom deze honden zo’n meegaand karakter hebben. Door hun aanhoudende gezondheidsproblemen, is het niet zo gek dat ze weinig willen bewegen en zich niet snel druk maken …
Tenslotte weet een toekomstige hondeneigenaar bij de aanschaf vaak nog niet welke problemen later zullen opduiken. Eens het hondje aangekocht is en het gezin eraan gehecht raakt, zal men niet gauw zijn verhaal gaan halen bij de fokker. Hun vriendelijke aard, hun lieve karakter en hun ‘grappige’ (een beter woord is misschien ‘zielige’) uiterlijk, maakt dat veel mensen zelfs een tweede keer zo’n hondje aanschaffen.
Kan je er iets aan doen?
Op de allereerste plaats: denk na vóór je zo’n hond in huis haalt. Als je er toch absoluut eentje wil, zoek dan naar een fokker die bewust kweekt met honden die wijdere neusgaten en iets langere snuiten hebben. Een klein verschil in snuitlengte kan al een wereld van verschil maken!Eens een hond met te korte snuit geboren is, kan je hem enkel nog helpen met de nodige operaties. Het is bijvoorbeeld mogelijk om de neusgaten te verbreden en het zachte gehemelte in te korten, om de ademhaling te verbeteren. Een neusplooicorrectie en staartamputatie kunnen huidirritaties verminderen.
Operaties kunnen het welzijn van een kortsnuitige hond verbeteren, maar beter is het om gewoonweg géén hond te kopen met een te korte snuit of van ouders die een te korte schedel hebben. Alleen zo geef je het signaal dat het fokken met ongezonde en misvormde honden een no-go is. (Joshua Dutré)
Hebben rassen met een korte snuit nog een toekomst?
In sommige landen mag er wettelijk niet meer gefokt worden met kortsnuitige honden. In Nederland geldt bijvoorbeeld het criterium dat de snuit langer moet zijn dan een derde van de koplengte. Daarnaast mogen fokhonden geen ademhalingsproblemen hebben, geen overmatige huidplooien, geen uitpuilende ogen (het oogwit mag niet zichtbaar zijn) en moeten de ogen volledig kunnen sluiten. Fokkers die kweken met honden die niet aan die criteria voldoen, riskeren een boete tot €1500. Op die manier moeten de extremen er geleidelijk aan uitgeselecteerd worden, met een gezonder ras tot gevolg. In Noorwegen bijvoorbeeld, worden honden met overmatige gezondheidsproblemen uitgesloten van alle shows, wedstrijden en de fokkerij.In België zijn dit soort maatregelen helaas nog niet van kracht. Wel bestaan er fokkers die – zonder de wetgeving af te wachten – ervoor bekend staan ‘sportieve’ types Franse bulldoggen en mopshonden te fokken. Ze kiezen bewust voor slankere modellen met een langere snuit, die even lang kunnen wandelen als andere hondenrassen. Alleen door zulke fokkers aan te moedigen en fokkers die selecteren op uiterlijk te bestraffen, zullen deze rassen terug pijnvrij en gezond door het leven kunnen gaan. Op die manier is het mogelijk om op relatief korte tijd de snuiten van deze rassen te verlengen, waardoor de gezondheidsproblemen hopelijk voorgoed tot het verleden behoren.