Beestig

Oorzaken van tandproblemen bij cavia’s 

 
Verkeerde voeding

De tanden van de cavia groeien voortdurend – bij de snijtanden zelfs aan een tempo van zo’n zes tot acht centimeter per jaar. Om zijn gebit in shape te houden, is het dan ook van levensbelang dat de cavia voldoende mogelijkheden krijgt om zijn snijtanden en kiezen af te slijten. Zo niet, dan blijven de tanden doorgroeien, wat tal van medische problemen met zich meebrengt. 
 
Met de juiste voeding hoef je je als caviabaasje weinig zorgen te maken: als je dagelijks een flinke portie ruwvoer op het menu van je cavia zet, dan houdt hij al knagend de groei van zijn tanden vanzelf in bedwang. Een assortiment aan groenten, maar vooral héél veel vers hooi zijn dus onontbeerlijk in de caviakooi. Aanvullend kan je ook een knaagsteen aanbieden, al is dat met een uitgebalanceerd, gezond dieet eigenlijk niet nodig. Maar de meeste knaagdieren houden wel van zo’n steen.

Vitaminetekort

Een tekort aan vitamine C komt heel vaak voor bij cavia’s. Dat komt omdat ze – net als mensen – niet in staat zijn deze vitamine zelf aan te maken, in tegenstelling tot katten en honden. Door een vitamine C-tekort krijgen cavia’s problemen met hun gewrichten, onder andere hun kaakgewricht, wat ervoor zorgt dat ze niet meer zo goed kunnen kauwen op hun voedsel. Het gebit krijgt dan geen ‘last’ van de broodnodige slijtage om de tandgroei in te tomen, wat al snel leidt tot allerhande tandproblemen. Worden die niet tijdig behandeld, dan kan dit leiden tot het ontstaan van pijnlijke abcessen, die je vervolgens chirurgisch moet laten verwijderen.
 
De meeste caviavoeding die je in de dierenwinkel koopt, is verrijkt met vitamine C. Of die dosis voldoende is voor jouw cavia, hangt af van het type brokjes: in het ene merk zit al wat meer vitamine C dan in het andere. Heeft jouw cavia vaak last van een tekort? Dan is het raadzaam om de samenstelling van de voeding eens van wat dichterbij te bestuderen. Misschien maakt een ander merk wel het verschil! Heeft je cavia tandproblemen, dan zal hij bij de dierenarts altijd een extra supplement vitamine C toegediend krijgen. 
 
Ook een tekort aan vitamine D kan tandproblemen opleveren. Omdat de meeste cavia’s weleens buiten mogen rondhuppelen, komt zo’n tekort echter veel minder voor dan een vitamine C-tekort. Houd jij je cavia altijd binnen in z’n kooi, dan kan een extra dosis vitamine D nooit kwaad.

Wat te doen bij te lange tanden?

 
Snijtandjes afslijpen

Als de tanden van je cavia om gelijk welke reden niet afslijten en dus doorgroeien, is het belangrijk dat je ze zo snel mogelijk laat inkorten. Opgelet: dikwijls gaan mensen zelf aan de slag en knippen ze de snijtanden af met een tang. Dat is niet alleen erg pijnlijk voor het dier – stel het je zelf maar eens voor! – ook loop je het risico dat de tandjes overlangs breken of splijten. Onnodig te zeggen dat dit enorme problemen kan opleveren voor je cavia … Laat dit klusje dus sowieso uitvoeren door een dierenarts of iemand anders die over de nodige ervaring en het juiste materiaal, zoals een diamantslijpschijfje, beschikt. Daarmee kan je de tandjes afzagen in plaats van afknippen, zonder schade aan te richten aan het gebit van je cavia.
 
 

Kiezen afvijlen

Cavia’s hebben een heel klein mondje, wat van een ingreep aan de kiezen best een acrobatische onderneming kan maken. Als er tandpunten ontstaan ter hoogte van de kiezen, kan je die enkel verwijderen onder verdoving. De bek van de cavia wordt dan wijd opengesperd, zodat de dierenarts goed kan zien wat hij doet. Vervolgens kan hij met een soort boortje of een handvijltje de tandpunten correct afvijlen, dat wil zeggen: in een hoek van 30 graden. Dat is heel belangrijk, want als de kiezen verkeerd afgevijld worden, kan de cavia niet meer goed knagen en kauwen. Met alweer de nodige tandproblemen als gevolg!

Tanden trekken

Heeft je cavia last van steeds terugkerende tandproblemen, dan kunnen de snijtanden ook getrokken worden, al is dat bij cavia’s veel minder vaak nodig dan bij konijnen. Cavia’s hebben dan weer vaker problemen met hun kiezen. In theorie is het mogelijk om die te trekken, maar in de praktijk creëer je hier dikwijls een nieuw probleem mee. De kiezen slijten normaal gezien elkaar af, dus als er in de boven- of onderkaak zo’n tand ontbreekt, dan wordt de tegenoverliggende kies niet langer afgesleten. Je krijgt dan doorgroeiende kiezen aan de andere kant van het gebit. Bovendien is het mondje van de cavia zó klein dat het moeilijk is om zo’n ingreep uit te voeren, waardoor het ook niet zo vaak gebeurt.
 
 

Hoe zie je dat je cavia tandproblemen heeft?

Als de tanden van je cavia niet langer afslijten, krijgt de doorgroeiende tand de kans om een scherp puntje te vormen. Dit puntje gaat dan in de tong of in het wangslijmvlies prikken, wat een grote wonde of aft kan veroorzaken. Je cavia zal hierdoor overvloedig gaan kwijlen en daardoor een nat bekje krijgen, want door zijn tandproblemen krijgt hij dat overtollige speeksel niet langer weggeslikt. Dit is heel zichtbaar en dus ook vaak het eerste signaal van tandproblemen dat je als caviabaasje opvangt. Eens de kiezen afgevijld zijn, zal de wonde vanzelf genezen. In de tussentijd krijgt je cavia van de dierenarts nog enkele dagen een pijnstiller, zodat hij er niet te veel last van ondervindt.

Andere signalen waar je tandproblemen bij je cavia aan kan herkennen: 
 

• Je cavia wil wel eten, maar doet het niet. Je ziet hem dan zitten aan zijn eetbak, maar er gebeurt niets, omdat hij zijn voeding niet meer kan oppakken met zijn bek. 
   
• Door gebrek aan voedingsstoffen verzwakt je cavia snel en vertoont hij al gauw algemene ziektesymptomen, zoals een doffe vacht. 
   
• Ook maag-darmstoornissen kunnen optreden wanneer je cavia zijn voeding niet meer kan opnemen.
   
• Bij extreme pijn kan je cavia beginnen te tandenknarsen.

 
Merk je een van deze symptomen op? Ga dan zo snel mogelijk eens met je cavia naar de dierenarts, zodat de tandproblemen niet langer dan nodig aanhouden. 
 
 

Moet je de tanden van een cavia poetsen?

Neen, dit is niet nodig. Bij honden en katten adviseren we dit wel, omdat dit vleeseters zijn. Een planteneter zoals de cavia krijgt veel minder suikers binnen, wat maakt dat tandbederf of cariës bij knaagdieren niet of amper voorkomt. Bij cavia’s zie je eigenlijk het omgekeerde van een ‘gaatje’ in de tanden: er komt net een stukje tand bij!